انواع مواد معدني

1) مواد معدني و کانسارها

۲)پگماتيت ها

۳) کاني هاي ليتيم دارو....

۱) رده بندي مواد معدني و کانسارا :

الف) عناصر :

مواد معدني اکثرا به خاطر وجود عنصر يا عناصر خاصي که همراه دارند بهره برداري مي شوند اين مواد ، پايه و اساس صنايع را تشکيل مي دهند.مواد معدني اکثرا به خاطر وجود عنصر يا عناصر خاصي که همراه دارند بهره برداري مي شوند اين مواد ، پايه و اساس صنايع را تشکيل مي دهند

۳) عناصر بنيادي Cu , Zn , Pb , Sb , Ni

۴) عناصر جزئ W , Mo , Sn , Co , Mg , Bi , Zr , Cs

۵) عناصر گرانبها Au , Ag , Pt , Ds , Ir

۶) عناصر راديواکتيو U , Ra , Th

۷) عناصر کمياب ..., La , Ce , Pr , Nd , Sn , Eu , Gd

ب) کاني ها :

بعضي از کاني ها به دليل خواص فيزيکو شيميايي ويژه اي که دارند در صنايع مختلف به مصرف ميرسند.

۱) دير گدازها ............. گرافيت - کروميت - منيزيت - بوکسيت ....

۲) عايق حرارتي .......... آسبست - ورميکوليت

۳) کمک ذوب ها ........... فلوريت - آبيت - بوراکس - کربنات سديم

۴) کودهاي شيميايي .. آپاتيت - نيترات ها - نمک هاس سديم و پتاسيم - گلاکونيت

۵) پرکننده ها ............. کائولين - تالک - ميکاها - باريت - فلوسپات ها

۶) سراميک : کائولين - کاني هاي رسي - فلوسپات سريک

۷) تصفيه ، بيرنگ کننده ها و جذب کننده ها : مونتموريونيت - زئوليت - کائولين

۸) مصارف شيميايي : نمک ها - گوگرد - پيريت - ارسينوپيريت - زرنيخ ها

۹) مواد رنگي : گوتيت - ليمونيت - هماتيت - مگنيتيت - گرانيت

۱۰) کاني هاي قيمتي : فيروزه - عقيق - ژاديت ( پشم ) دوپال

ج) بلورها :

برخي ار کاني ها هنگامي که تشکيل بلور درشت دهند ارزش اقتصادي خواهد داشت.

۱) سابو پوليش : الماس - کروندم - توپاز - گارنت - کوارتز - فلوسپات

۲) دي الکتريک : موسکويت - فلوگوپيت

۳) پيزو کريستال ها : کوارتز - توربالين - زينکيت - تلوريت

۴) ساخت عدسي و قطعات نوري : فلوريت شفاف - کوارتز شفاف - کليسيت شفاف - ژيپس شفاف

۵) بلورهاي زينتي و قيمتي : الماس - زمرد ( بريل ) - لعل ( اسپينل ) - ياقوت ( کرندوم ) - قوپاز

د) مصارف سنگ ها و خاک ها:

۱) سيمان : آهک - مارن - بوکسيت - گچ

۲) مواد سبک وزن عايق هاي حرارتي و صوتي : پاميس - پرليت - شيل - اسليت

۳) سراميک ها : پگمانت - نفلين سيانيت - گرانيت - کوارتزيت - خاک هاي رسي

۴) سنگ هاي تزئيني : مرمرها - گرانيت - ديوريت - سرپانتين

۵) مصالح ساختماني : شن و ماسه - گچ - خاک هاي رسي

۶) تصفيه و بيرنگ کننده ها : پنتونيت - ديا تميت - پرليت

۷) دير گدارها : بوکسيت - خاک رس آتشخوار - کوارتزيت - منيزيت - دولوميت

۸) ساينده ها : کوارتزيت - گرانيت - ماسه سنگ - پرديت - بازالت - چرت

۹) کمک ذوب ها : سنگ آهک - دولوميت

۱۰) کودهاي شيميايي : فسفريت - گچ - ماسه سنگ - گلاکونيت دار

۱۱) پرکننده ها : سنگ آهک - پاميس - پرليت - گچ - بنتونيت - دياتميت - نفلين سينيت -اسليت

۲) پگماتيت ها :

توده هاي نفوذي گرانيتي معمولاً بين ۱ تا ۴ درصد آب دارند که همراه با ساير مواد فرار از مراحل آغازين و اصلي تبلور ماگما رانده شده و در فازهاي پاياني تبلور تجمع مي يابند. بخش رقيق باقيمانده ماگما که سرشار از مواد فرار است، انباشته از عناصري است که به دليل داشتن شعاع يوني بسيار بزرگ و يا خيلي کوچک از شبکه تبلور کاني هاي اصلي ماگما به فازهاي پاياني تبلور رانده شده اند. اين ماگماي داغ و رقيق به بخش هاي فوقاني توده نفوذي رانده شده و به درون شکاف ها و فضاهاي خالي توده نفوذي و حتي سنگ هاي در برگيرنده توده نفوذ مي کند.

در اين فضاهاي خالي به دليل کاهش فشار و کاهش دما مذاب در دماهاي بين ۶۵۰ تا ۵۵۰ درجه سانتيگراد شروع به تبلور مي نمايد. به دليل رقيق بودن مذاب و در نتيجه کاهش هسته اي تبلور کاني هاي متبلور شده غالباً بسيار بزرگ هستند و مي توانند با سرعت زيادي آزادانه و بدون برخورد با بلورهاي مجاور رشد نمايند. محصول نهايي اين فرآيند، سنگي است درشت بلور با کاني هاي بسيار درشت و حاوي عناصر کمياب، بعضاً سرعت رشد برخي از بلورها تا ۳۰ سانتيمتر در روز برآورد شده است. مواد معدني مهمي که از پگماتيت ها بدست مي آيند عبارتند از : کاني هاي ليتيم دار، کاني هاي بريليوم دار، ميکاها، کاني هاي حاوي عناصر کمياب، کاني هاي قيمتي، کاني هاي تنگستن، فلدسپات ها، کاني هاي حاوي قلع، اورانيوم و نيوبيوم. از طرفي برخي از اين مواد معدني نظير کاني هاي بريليوم دار منحصراً از کانسارهاي پگماتيتي بدست مي آيند و منبع ديگري براي استحصال آنها در طبيعت وجود ندارد و از طرف ديگر پگماتيت ها بهشت کاني شناسان و علاقمندان جمع آوري بلورهاي طبيعي زينتي و بلورهاي جواهري است.

پگماتيت ها را بر اساس عمق تشکيل آنها به چهار گروه تقسيم مي کنند پگماتيتهاي کم عمق، با عمق متوسط، عميق و بسيار عميق.

▪ پگماتيتهاي کم عمق يا پگماتيتهاي حفره دار :

اين نوع پگماتيت ها در عمق ۱/۵ الي ۳/۵ کيلومتري از سطح زمين تشکيل شده اند و به دليل فشار کم محيط تشکيل داراي فضاهاي خالي در بين بلورها مي باشند. اين گروه گاهي حاوي کانيهاي قيمتي بريل و توپاز و بندرت کاني هاي Li ، Sn و عناصر کمياب است.

پگماتيت هاي عمق متوسط يا پگماتيت هاي حاوي عناصر کمياب :

اين گروه از پگماتيت ها که در عمق ۳/۵ الي ۷ کيلومتري از سطح زمين تشکيل شده اند حاوي کاني هاي داراي عناصر کميابي نظير Li ، Rb ، Cs، Be، Nb-Ta، Hf، Zr ، Ge ، B ، F ، P مي باشند.ارزش اقتصادي اين پگماتيت ها از سه نوع ديگر بيشتر است.

▪ پگماتيتهاي عميق يا پگماتيتهاي ساده يا پگماتيتهاي ميکادار :

پگماتيت ها در عمق ۷ تا ۱۱ کيلومتري تشکيل شده اند. اکثراً واجد ۲ نوع ميکا و کا ني هاي فرعي نظير گارنت، تورمالين، کيانيت، زيرکن، آپاتيت و مونازيت هستند. اين گروه معمولاً به شکل پرشدگي شکستگي ها در سطح وسيعي توزيع شده است. پتانسيل اقتصادي اين گروه بسيار کم و بندرت براي اورانيوم و عناصر کمياب مقرون به صرفه اقتصادي است.

▪ پگماتيت هاي بسيار عميق يا پگماتيت هاي سراميکي :

اين پگماتيت ها که اعماق بيش از ۱۱ کيلومتر تشکيل شده اند معمولاً فاقد کاني سازي بوده و تنها براي توليد انواع سراميک مناسب اند.

۳) کاني هاي ليتيم دار و....:.

مهمترين کاني هاي پگماتيتي ليتيم عبارتند از اسپودومن (Spodumen) با فرمول LiAlSi۲o۶که يک پيروکسن منوکلينيک است، لپيدوليت (Lepidolite) که يک ميکاي Liدار است و آمبلي گونيت (Ambligonite) که يک فسفات Li مي باشد. کاني هاي ليتيم دار براي تهيه فلز ليتيم که کاربردهاي فراواني در تهيه آلياژهاي سبک، انرژي هسته اي، تهيه ويتامين، صنايع شيميايي و باتري دارد، استحصال مي شوند.

▪ کاني هاي بريليوم دار :

پگماتيت ها مهمترين منبع کاني هاي بريليوم محسوب مي شوند. ۹۰ درصد بريليوم جهت تهيه آلياژهاي مقاوم و سخت بکار برده مي شود. روسيه توليد کننده بيش از ۷۰% بريليوم جهان است و کشورهاي برزيل و آرژانتين و زيمباوه و رواندا در مقام هاي بعدي قرار دارند.

مهمترين کاني هاي پگماتيتي بريليوم عبارتند از : بريل، بريليونيت، برترانديت و کريزوبريل.

▪ ميکاها :

مهمترين ميکاي پگماتيتي مسکوويت يا ميکاي سفيد است. اين کاني از لحاظ مصرف در نوع صفحه اي و پولکي توليد مي شود. ميکاي صفحه اي براي مصارف الکترونيک، اپتيک و عايق سازي حرارت و جريان الکتريسيته بکار برده مي شود. اما ميکاي پولکي به عنوان پرکننده در سيمان، آسفالت، رنگ، تزئين بتون، تهيه گل حفاري مي رود. ايالات متحده آمريکا بزرگترين توليدکننده ميکالي سفيد جهان است و پس از آن روسيه، هندوستان و کر ه جنوبي در مقام هاي بعدي قرار مي گيرند.

▪ کاني هاي حاوي عناصر کمياب :

بيش از ۳۰۰ کاني حاوي عناصر کمياب در پگماتيت ها شناسايي شده اند. مصارف مهم عناصر کمياب عبارتند است از :

پالايش نفت خام، صنايع شيشه و سراميک، صنعت توليد لامپ تصوير رنگي تلويزيون، تهيه آهنرباهاي دائمي و نيروهاي نوري و آلياژها.

مهمترين اين کاني ها عبارتند از : مونازيت، زينوتايم، زيرکن، آلانيت و بايدليت.

▪ فلدسپاتهاي آلکالن :

مهمترين منبع استحصال فلدسپاتهاي آلکالن پگماتيت هاي بسيار عميق مي باشند. بيش از ۵۰ درصد آلکالي فلدسپانهاي توليد شده، در صنايع شيشه به مصرف مي رسند. نقش اين کاني در تهيه شيشه بالا بردن مقاومت خمشي شيشه و جلوگيري از تبلورهاست. همچنين به عنوان ماده زمينه رنگ سراميک ها و سفال ها و نيز در لاستيک سازي و توليد صابون نيز بکار برده مي شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: