با توجه به کشف و شناسایی معادن زیادی در چند دهه گذشته در سطح جهان، کشف ذخایر جدید بهخصوص در مناطقی که تحت پوشش فعالیتهای اکتشافی در گذشته بودهاند دشوار و دشوارتر میشود و هر چه زمان میگذرد با کشف شدن معادنی که شواهد و نشانههای بیشتری را بروز دادهاند کاوشگر معدنی به ناچار بهسوی کشف معادنی باید باشد که از دید تیزبین گذشتگان مخفی ماندهاند و معمولا آثار عمدهای در سطح زمین از خود بهجا نگذاشتهاند.
از دیگر سو، علم اکتشاف مواد معدنی نیز بهصورت یک علم پویا در حال تکوین و تکامل است و با بهکارگیری فناوریهای نو بهسوی یافتن روشهای نوین و یا پویاتر کردن روشهای اکتشافی شناخته شده گام برمیدارد. لذا آشنایی با روشهای نوین اکتشاف از جمله ضروریات است در چنین شرایطی عدم بهکارگیری نیروهای کارآمد و مدیریت با تجربه و آشنا با تکنولوژیهای روز در حیطه اکتشاف مواد معدنی سبب هدر رفتن سرمایههای ملی، از دست دادن زمان جهت دستیابی به معادن جدید و در نتیجه سد کردن توسعه اقتصادی در دید کلان آن میشود.
در اين نوشته گذري كوتاه به آخرين تكنيكهاي اكتشافي كه در چند سال اخير در سطح جهان مطرح گشتهاند خواهيم داشت. بديهي است شرح كامل هر يك از تكنيكهاي معرفي شده در چارچوب اين نوشته نميگنجد و هدف نگارنده بيشتر مطرح كردن آنها بوده تا در پروژههاي اكتشافي مورد استفاده قرار گيرند. در نوشته حاضر به تكنيكهاي جديد در هر مرحله از مطالعات اكتشافي كه شامل مطالعات ماهوارهاي، زمينشناسي، ژئوشيمي، ژئوفيزيك و حفاريهاي اكتشافي هستند اشاره ميشود.
مطالعات ماهوارهاي
دادههاي حاصل از ماهوارهها در تشخيص برخي كانيها، زونهاي آلتراسيون، ساختمانهاي زمينشناسي و تكتونيكي، استفاده در توپوگرافي، تشخيص تقريبي نوع سنگ كاربرد دارند. ماهوارههاي Landsat, Aster, JERS-1 از آن جملهاند كه مجهز به سنسورهاي جذب امواج EM در دامنه طول موجي مرئي تا مادون قرمز (4 تا 15 باند) هستند. در چند سال اخير بهمنظور افزايش قدرت تفكيك امواج و شناسايي دقيقتر انواع كانيها سنسورهاي Hyperspectral كه قادر به تفكيك 220 باند هستند ابداع شدهاند. اين سنسورها براي اولينبار در سال 2000 در ماهواره 1-OE بهكار گرفته شدند و حدود 20 كاني را با استفاده از دادههاي هايپرين ميتوان تشخيص داد و بدين ترتيب ميتوان اطلاعات با ارزشي جهت شناسايي نواحي مستعد معدني با استفاده از اين دادهها كسب كرد، علاوه بر بهكارگيري ماهواره، ثبت دادههاي حاصل از انعكاس امواج EM از طريق اسكنرهاي Hyperion با نصب سنسورهاي مذكور در هواپيما نيز انجام مييابد (Airborne Hyperspectral) در اين روش اسكنر درهر روز حدود 6ـ5 گيگابايت داده را جمعآوري ميكند و در هر روز ميتوان حدود 3500 كيلومتر مربع از سطح زمين را برداشت كرد. بنابراين در مدت كوتاهي منطقه وسيعي را ميتوان زير پوشش قرار داد كه اين امر باعث شناسايي اوليه نواحي مستعد معدني در زمان كوتاه ميشود و انواع زونهاي آلتراسيون و زونهاي اكسيدي آهن (هماتيتي، گوتيتي، ژاروسيتي) با اين روش قابل تفكيك هستند.
با استفاده از سنسورهاي SAR(Polarimetric (Synthetic Aparture Radar كه امواج مايكروويو را فرستاده و انعكاس آنها را از زمين دريافت ميكند (سنسورهاي نوع Active) امكان تشخيص انواع سنگها وجود دارد، امواج مذكوراز ابرها و گياهان هم عبور ميكنند و بنابراين در مناطق با پوشش ابري گسترده و جنگلي كاربرد بيشتري دارند. ضمنا با استفاده از امواج (TIR (Thermal Infrared نيز كه توسط ماهوارههاي Aster و Hyperion نيز ثبت ميشوند با تشخيص ميزان سيليس در سنگها تا حدودي نوع سنگها قابل تفكيك است. بديهي است اين تكنولوژي در تهيه نقشههاي زمينشناسي بهخصوص در مناطق صعبالعبور و كوهستاني كاربرد دارد. ضمنا با استفاده از سنسورهاي SAR مناطق تكتونيكي كه ممكن است جايگاه ذخاير معدني باشند نيز به خوبي شناسايي ميشوند. از امواج TIR علاوه بر تشخيص سنگها، در اندازهگيري گراديان حرارتي زمين نيز استفاده ميشود كه جهت شناسايي مناطق ژئوترمالي و ذخاير سطحي سولفوره (حرارت محيط بر اثر اكسيداسيون سولفورها افزايش مييابد) كاربرد دارند. تكنولوژي مطالعات ماهوارهاي به سرعت در حال پيشرفت است و كارآيي نرمافزارهاي مربوطه در تجزيه و تحليل دادهها نيز در حال افزايش است.
کتابهاي معدني و زمين شناسي
زدایش مواد معدنی از سنگ معدن با استفاده از نانو ذرات
پژوهشگران روش کاملا جديدي براي جداسازي مواد ارزشمندي نظير طلا، مس و نقره از ميان سنگهاي معدني ارائه کردند. در اين روش از نانوذرات استفاده ميشود بهنحوي که نانوذرات به مواد مورد نظر ميچسبند و از سوي ديگر اين مواد را بهصورت حبابهاي هوا در ميآورند. در نهايت مواد مورد نظر را ميتوان از سطح جمعآوري کرد.
در اين پروژه محققان ماده جديدي ارائه کردند که ميتواند موجب تشکيل حباب در سطح آب شود. اين ماده جديد نانوذراتي با قابليت طرد مولکولهاي آب است. در تستهاي آزمايشگاهي، اين گروه تحقيقاتي بهجاي ذرات معدني از دانههاي شيشه استفاده کردند. نتايج کار محققان نشان داد که نانوذرات به دانههاي شيشه چسبيده و آنها را با بهره تقريبا 100 درصد شناور کردند.
وقتي کاني هاي رسي در خاک هاي ريز دانه وجود داشته باشد خاک ميتواند با وجود مقداري رطوبت بدون خرد شدن به صورت خميري در ايد.اين حالت چسبندگي ناشي از آب جذب شده در پيرامون ذرات رس است. در ابتداي دهه 1990 يک دانشمند سوئدي به نام آتربرگ روسي را براي توصيف حساسيت خاکهاي ريز دانه در ارتباط با تغيير درصد رطوبت آنها ابداع کرد. در درصد رطوبت بسيار کم خاک شبيه به يک جسم سفت(جامد) رفتار ميکند.وقتي درصد رطوبت بسيار زياد است خاک و آب شبيه يک مايع به حرکت در مي ايند.بنابراين بر اساس يک اصل قراردادي بسته به درصد رطوبت طبيعت و رفتار خاک ميتواند به چهار حالت مهم تقسيم شود که عبارتنداز :سفت(جامد) و نيمه سفت(نيمه جامد) و خمير(پلاستيک) و مايع(روان) مي باشد درصد رطوبتي که در آن درصد رطوبت حالت سفت به نيمه سفت تبديل ميشود را حد انقباض مي نامند.
ادامه مطلب
روش ژئوفيزيک اکتشافي IP
◄ مقدمه:
IP يکي از متداول ترين روش هاي مورد استفاده در اکتشافات معدني و نفت و گاز ميباشد. در اکتشافات نفت و گاز با وجود زون پيريتي، مي توان با استفاده از روش IP اقدام به عمليات اکتشافي نمود.
روش اکتشاف ژئوفيزيکي IP، اغلب براي حل مساله مهندسي و هيدرولوژي همراه با اختلاف بالا در مقاطع زمين شناسي مورد استفاده قرار گرفته است.
آشکارسازي ترکب هاي فازي و آب شور، زمينه استفاده از روش IP را براي حل مشکلات اکولوژيکي مهيا مي کند. مبناي روش IP بررسي ميدانهاي الکتريکي ثانويه توليد شده در زمين توشط جريانات الکتريکي مي باشد. حساسيت اين روش به طرز گسترده اي به هدايت گرماي يوني و الکتروني بستگي دارد.
ادامه مطلب
روشهاي اكتشاف کروميت
◄ روشهاي ژئوفيزيكي:
در اينجا به برخي روشهاي عمده ژئوفيزيكي كه براي اكتشاف كروميت مورد استفاده قرار ميگيرد و در كانسارهاي كروميت ايران نيز به كار گرفته شده است و يا امكان به كارگيري آن وجود دارد، اشاره خواهيم كرد.
ادامه مطلب
بطور کلی در ابتدای صنعت نفت ، علایم ظاهری نفت یعنی نفت و گازهایی که در سطح زمین وجود داشته ، در اکتشاف نفت موثر بوده است. بعدها مشخص شد که مطالعه لایههای مختلف نفت در اکتشاف نفت ، موثر بوده است. اگر لایه نفوذ ناپذیر باشد، احتمال اینکه نفت درآن وجود داشته باشد، وجود دارد. علاوه براین ، مطالعه لایههای مختلف و مطالعه خواص فیزیکی و شیمیایی تحت عنوان ژئوفیزیک و ژئوشیمی در اکتشاف نفت موثر بوده است.
● اکتشاف به کمک زمین شناسی
زمین شناسی به ما میآموزد که آیا شکل و وضع لایههای زیر زمینی در محل مورد نظر برای تشکیل نفتگیر مناسب است یا خیر. در صورتیکه مناسب تشخیص داده شد، به جستجوی مخازن زیرزمینی نفت پرداخته میشود.
از این بعد مبنای کار ، تهیه نقشهای از لایههای زیرزمینی است. بدین ترتیب که ابتدا عکسهای هوایی گرفته میشود و سپس عکسهای هوایی تهیه شده ، بوسیله دوربین مخصوصی به نام استروسکوپ برجسته نشان داده میشود. بدین ترتیب ، وضع برآمدگیها و حتی نوع لایهها و عمق و زوایای آن تشخیص داده میشود. از روی خصوصیات عکسها ، نقشه زمین شناسی تهیه میگردد.
● روشهای ژئوفیزیکی برای شناسایی لایههای مختلف زمین
ادامه مطلب
نانو فلزات (Nano-metals) موجود در گاز خاک(gas soil) از 15 سال پیش بهعنوان روش اکتشاف مواد معدنی در ذخایر پنهان مورد آزمایش و کاربرد است و در این خصوص با توسعه و کارآمدی جمعکنندههای مایع (Liquid collectors) که در تهیه نمونههای برجا(فعال) استفاده میشوند و با توسعه و کمک روش آنالیز ICP-MS پیشرفتهای قابل ملاحظهای حاصل شده است ولیکن همچنان جمعکنندههای مایع که توانایی برداشت و تجمیع فلزات ردیاب را به درستی و با قابلیت آنالیز به روش ICP-MS را داشته باشند خیلی کم هستند
در این مبحث سعی شده نتایج حاصل از مطالعات تکنولوژیک انجام شده توسط گروهی از ژئوشیمیستهای چینی بر روی تعدادی از ذخایر سولفیدی شناخته شده که در زیر رسوبات رسی و ماسه سنگهای دوران سوم و آبرفتهای کواترنر مدفون شدهاند ارائه شود:
1. در این بررسی، آنومالیهای فلزی گازی (بهویژه از مس، سرب، روی، کادمیوم، نیکل، آنتیموان، بیسموت، تلوریم، طلا و نقره) تقریبا در بالای همه کانیسازیهای سولفیدی مدفون در زیر رسوبات به اثبات رسیده است.
2. همبستگی مثبت و خوبی در نمودارهای توزیع هر یک از عناصر بین عناصر موجود در گاز خاک با عناصر موجود در پوسته آن منطقه قابل مشاهده است.
3. در بالاترین مقادیر برای عناصر مس و روی در هالههای گازی در بالای کانسارهای سولفیدی به ترتیب 300ppm و 200ppm در هر لیتر حجم گاز قابل ثبت بوده است که این مقادیر در نواحی عقیم (بدون کانیسازی) برای این فلزات کمتر از یک ppb برای مس و چند ppb برای روی بوده است.
4. آنالیزهای ایزوتوپهای سرب در نمونههای اخذ شده از یک ذخیره پلی متال شناخته شده که با رسوبات و ماسه سنگهای دوران سوم پوشیده شده نشان میدهد که مقایسه نسبت ایزوتوپ سرب در نانوفلزات منطقه زمینه با مقادیر متوسط آن در هریک از نواحی که با رسوبات، ماسه سنگ، سنگهای میزبان و کانسنگ احاطه شده تفاوت دارد و بالاترین اختلاف این نسبت در نمونههای آنومالیهای بالای کانسنگها و آنهایی که در منطقه زمینه بودهاند به ثبت رسیده است، نشان میدهد که بعضی از آنومالیهای سرب در هالههای گازی قابل ظهور هستند.
همچنین نسبتهایی از ایزوتوپهای سرب در هاله گازی بالای کانیسازیها که کمترین نوسان و توزیعی مشابه با نمونههای اخذ شده از کانسنگ سولفیدی را نشان میدهد، این استنباط را ایجاد میکند که برخی از فلزات موجود در نمونههای آنومال از کانسنگهای عمقی سرچشمه گرفتهاند و نمایانگر ارتباط آنها هستند.
طلا، پلیمتال و نیکل استفاده شده و کارآمدی آن در پیجویی کانیسازیهای پلی متال در چندین ناحیه پوشیده و پنهان به اثبات رسیده است و لازم است دیگر جنبههای مبهم نانو فلزات موجود در گاز خاک (هاله گازی) با مطالعات بیشتر نتیجهگیری شود و در حال حاضر بررسیهای نانو فلزی در حقیقت یک ابزار کاربردی با پتانسیل بالا برای اکتشاف کانیها در نواحی پوشیده شده محسوب میشود.
اين روش آزمايش طرز پيشروي نمونه گير لوله اي دو كفه اي ، براي بدست آوردن نمونه خاك معرف و اندازه گيري مقاومت خاك در
مقابل نفوذ نمونه گير ، را شرح مي دهد و بطور كلي بعنوان آزمايش نفوذ استاندارد (SPT) شناخته شده است.اين استاندارد تمام موارد
ايمني مربوط به كاربرد آنرا بيان نمي كند ، در مسئوليت استفاده كننده از اين استاندارد است تا دستور العمل هاي تندرستي و ايمني
مناسب را تهيه نمايد و قبل از استفاده قابليت اجرائي محدوديت هاي تعديلي را مشخص نمايد. مقادير بيان شده برحسب واحدهاي
اينچ – پوند بعنوان استاندارد در نظر گرفته مي شود.
◄ توصيف اصطلاحات ويژه در اين استاندارد:
● SPT : اختصار براي آزمايش نفوذ استاندارد ، اصطلاحي كه با آن معمولاً مهندسين به اين روش مراجعه مي نمايند.
● سندان: آن قسمت از مجموعه وزنه كوب كه با چكش برخورد مي نمايد و بوسيله آن انرژي چكش به ميله هاي حفاري انتقال مي يابد.
ادامه مطلب
سرب و روی به طور معمول همراه با یکدیگر در کانسارها یافت میشوند لذا انواع کانسارهایی که حاوی سرب و روی در مقادیر اقتصادی هستند، تحت عنوان کانسارهای سرب- روی نامیده میشوند.
ذخایر سولفید تودهای آتشفشانیاز میان بیشمار ذخیره سولفید تودهای آتشفشانی با سن آرکئن، تنها از ذخیره کیدکریک مقدار قابل توجهی سرب به دست آمده است. این در حالی است که ذخایر سولفید تودهای آتشفشانی پالئوزوئیک در باتورست و نیوبرونزویک و همچنین ذخایر سنوزوئیک مانند ذخایر کوروکوی ژاپن از نظر سرب بسیار غنی هستند. مراحل اکتشافی این گونه کانسارها به صورت زیر خلاصه میشود.
اکتشاف مقدماتی
در ارزیابی یک منطقه کاملاً جدید از نظر سولفیدهای تودهای آتشفشانی دو معیار بسیار مهم را باید مد نظر قرارداد. اول وجود سنگهای آتشفشانی با منشاء غالباً زیردریایی و دوم ترکیب سنگهای آتشفشانی که باید کالک آلکالن یا تولئیتی جزایر قوسی باشد. البته هزاران کیلومتر مکعب از این سنگها وجود دارد که نابارور است، از این رو از معیارها و تکنیکهای دیگری برای محدود کردن عملیات اکتشاف در این سنگها باید استفاده کرد.
ادامه مطلب
تعریف مغناطیس سنجی
يكي از متداولترين انواع برداشتهاي ژئوفيزيكي مغناطيس سنجي است. مغناطيس سنجها ميدان مغناطيسي زمين و عوارض باستان شناسي را كه گاهي اوقات در اطراف خود ميدان مغناطيسي دارند،اندازه مي گيرند.
مثلا اشياء آهني داراي ميدان مغناطيسي هستند و محدوده اي كه اين اشياء در آن دفن شده اند هم داراي ميدان مغناطيسي است. نهرها هم اين نوع ميدان مغناطيسي را نشان مي دهند. زيرا اين اشياء توسط خاك پوشيده شده اند و حداقل بخشي از خاك از ذرات مغناطيسي ساخته شده است.
ادامه مطلب
سلسله تاقدیسهای فشرده شده کوههای زاگرس در جنوب غربی ایران مثال بارز تاقدیسهای فشرده شده و نفت ده در جهات میباشد. شانزده تاقدیس آن از جمله نفتگیرهای عظیم بوده که محتوی بیش از 500 میلیون شبکه نفت قابل استخراج و یا 3.5 تریلیون فوت مکعب گاز قابل استخراج است. سازند آسماری (میوسن زیرین) افق اصلی تولید کننده نفت ده در نواحی نفت خیز محسوب میشود.
ادامه مطلب
ترانشه چيست؟
ترانشه روشي است براي آشكار كردن روسوبات گسل خورده و كشف تاريخ فعاليت زلزله هاست . هدف اين تمرين آشنا كردن شما با روش ترانشه زدن ونشانه هاي چينه شناسي زلزله هاست و به شما نشان مي دهد كه چگونه مي توانيد اين نشانه ها را تحليل كنيد پيش گفتار: اصل زير سئوال بردندر بسياري از زمينه هاي مورد مطالعه , ديده ميشود . زمين شناسان صحرايي يك منطقه را بخاطر برو نزد مفيد انتخاب مي كنند و اطلاعاتشان را بين نقاط ثابتي درون يابي مي كنند . زمين شناسان نفت كيلو متر ها از ميان سنگهاي رسوبي حفاري مي كنند تا روابط ساختاري و چينه شناسي زير سطحي را پيدا كنند و سايز مولوژيست ها از امواج زلزله اي در تحليل تركيب جبه و هسته زمين استفاده ميكنند.
زمين شناسي كه گسلهاي فعال را مطالعه مي كند كاستي هايي دارد: زلزله هايي كه امروزه رخ مي دهند ممكن است سطح را بشكنند اما فرسايش بسرعت نشانه هايي را ممكن است ايجاد شده باشند را از بين مي برد. تاريخ زلزله هاي گذشته كليدي براي پيش بيني زلزله هاي آينده است اما تاريخ اغلب در مناطق زير سطحي قرار گرفته است تراشه زدن تكنيكي است كه در دو دهه اخير براي مشخص كردن نشانه هاي زلزله هاي گذشته در رسوبات نزديك سطح , گسترش يافته است. يك قانون اين است كه اگر گسل نخواهد به سمت زمين شناس بالا بيايد زمين شناس به دنبال گسل پايين خواهد رفت با بلدوزر , backhoe يا بيل و كلنگ , يك يا چند گود برداري طولي از گسلي كه فعال است يا احتمال مي رود كه فعال باشد را قطع مي كند.
◄ اصول حفر ترانشه:
يك ترانشه علمي فقط يك حفره در زمين نيست بلكه بايد از موارد زير پيروي كند : ترانشه بايد بصورت عرض گسل يا گسل فرضي را قطع كند يك يا چند ديواره ترانشه اي بايد عمودي باشد ترانشه بايد رسوباتي كه در طول دوره فعاليت گسل انباشته شده اند را قطع كند رسوبات بايد شامل موادي كه براي راديو كربن يا ديگر روشهاي تعيين سن مطلق مناسب هستند باشد ديواره هاي ترانشه عمودي هستند زيرا فقط ديواره هاي عمودي بوضوح جزئيات چينه شناسي و ساختار گسلهايي را كه احتياج به مطالعه دارند نشان مي دهند اغلب ترانشه هاي موفق جزئيات چينه شنا سي كه در زمان بين فعاليت گسل نهشته شده اند را نشان مي دهند به عنوان مثال يك سنگ رسوبي كامبرين 610-600 ميليون سال پيش نهشته شده اطلاعات ناچيزي از گسلي كه در چند هزار سال اخير فعال شده را نشان مي دهند.
در حالت ايده آل ستون چينه اي ترانشه گسل شامل پنج لايه غني از مواد آلي است بنابراين مي توان سن رخداد زلزله هاي مربوط به آن گسل را بصورت نسبتا" دقيق با تعيين سن مطلق طبقه بندي كرد . تعيين زمان رخداد زلزله هايي كه در يك ترانشه مشخص هستند متكي بر دو قانون مهم چينه شناسي است: **اصل روي هم قرار گيري لايه ها و** اصل روابط افقي لايه ها .
اصل روي هم قرار گيري لايه ها و اصل روابط افقي لايه ها به اين اشاره دارد كه لايه هاي رسوبي از كف به سطح انباشته مي شوند بنابراين هر لايه اي از لايه هاي زيرين خود جوان تر و از لايه بالايي خود قديمي تر است .اصل روابط لايه ها اشاره مي كند كه اگر رخساره زمين شناسي 1# رخساره زمين شناسي 2#را قطع كند رخساره 2# قديمي تر از رخساره 1# است. گسل Y لايه C را قطع كرده است . بنا بر اين ما مي دانيم كه لايه C قبل از شكستگي Y نهشته شده است .نقش موقعيت مكاني ترانشه در موفقيت مطالعه بسيار مهم است . مهم ترين قسمت اين است كه مكان گسل با دقت خوبي قبل از آغاز گود برداري مشخص شود . زمين شناس ميداند كه صاحب زميني كه مي خواهد بكند نيست بهم خوردگي در سطح بايد تا جايي كه امكان دارد اهداف علمي به نتيچه برسند كو چك باشد . بعلاوه قيمت تجهيزات حفاري در هر ساعت 100 دلار يا بيشتر است . بنابراين برنامه ريزي خوب ضروري است . زماني كه يك زمين شناس قسمتي از يك ترانشه را با دست مي كند , جريمه برنامه ريزي ضعيف , هدر رفتن روزها , عضلات درد گرفته , دستان تاول زده و ياس و سر خوردگي نا گفتني مي باشد .
يكي از مطالعاتي كه در استفاده از ترانشه گسل پيشگام بود بررسي گسل سن آندرياس در پولت كريك در 55 كيلومتري شمال شرق لس آنجلس – كاليفرنيا ( سيه، 1978 و1984) بود. قسمتي از گسل سن آندرياس در سال 1857 در زلزله اي با حداقل 7. 9 – 7.8 = Mw و با گسيختگي بين m 5/4- 3 , شكسته شد . سن و جابجايي در زلزله 1857 مشخص شد اما هيچ تاريخي از زلزله هاي قبلي در دست نبود تا بتوان احتمال زلزله هاي آينده را پيش بيني كرد . پولت كريك سايت اميدوار كننده اي بود زيرا منطقه تا اوايل دهه 1900 باتلاقي بود. بعد از اينكه چشمه شروع به شكا فتن كرد دره اي به عمق m 10 ايجاد كرد و سطح آب زير زميني در رسوبات اطراف پايين رفت .
مفاهيم پايه دربرداشت مغناطيسي زميني
پيش ازآنكه به شرح وتوضيح مراحل پردازش وتحليل داده هاي مغناطيسي
بپردازیملازم است تاپاره اي ازمفاهيم پايةاين علم رابه اختصارمروركنيم تا در
هنگام مواجهه باآنها دچار سرگرداني نشويم.
به زبان ساده ميتوان گفت زمين يك آهنرباست كه قطب مثبت آن به سمت جنوب
جغرافيايي زمين نشانه رفته است. ميدان مغناطيسي زمين درهرنقطه يك بردار است
وبه تبع داراي يك جهت ويك بزرگاياشدت زواياي شيب وانحراف ميدان مغناطيسي
درهرنقطه مشخص كننده جهت بردارميدان مغناطيسي درآن نقطه اند . جهت
وبزرگاي ميدان محلي مغناطيسي زمين،درنقاط مختلف زمين درمقياس بزرگ
مشخص وازپيش تعيين شده اند واحد ميدان مغناطيسي زمين نانوتسلااست و شدت
ميدان مغناطيسي زمين درمناطق مختلف بين 25000 تا 70000 نانوتسلا است.
ادامه مطلب
سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS در يك تعريف عمومي شامل سيستم نرم افزاري – سخت افزاري،داده ها ومتخصصين است كه امكان بازيابي ، ذخيره سازي ، ويرايش و تحليل داده هاي مكاني را به كاربران مي دهد. در ساده ترين نوع برخورد با اين سيستم؛ ابزارها ( سخت افزار و نرم افزار ) ، داده ها به صورت يك پارچه و دريك واحد در اختيار كاربران قرار مي گيرد. اين نوع سيستم اطلاعات مكاني رايج ترين و آشناترين نوع سيستم اطلاعات مكاني است كه كاربران و كارشناسان GIS با آن آشنا هستند.
نمايش داده هاي GIS بر روي اينترنت يك روش مؤثر براي كار با داده هاي GIS ميباشد . با نرم افزارهاي رو ميزي DesktopGIS استفاده كننده معمولاً نياز دارد كه نرم افزار را بخرد و يادبگيرد كه چگونه از ابزار عمومي نرم افزارهاي GIS براي بارگذاري داده ه
ادامه مطلب
در روش هاي نوين تهيه نقشه تكنيك هاي كامپيوتري نقش مهمي را ايفا مي كنند. بسياري از سازمانهاي تهيه نقشه در راه اندازي سيستم اطلاعات جغرافيايي ، سيستم هاي نوين تهيه نقشه با استفاده از كامپيوتر را بكار مي گيرند با بكارگيري چنين سيستم هايي ، اولين و مهمترين مرحله عبارت است از تبديل اطلاعات نقشه از حالت خطي و غير رقومي به شكل رقومي و سازگار با كامپيوتر تكنيك تبديل نقشه هاي سنتي كاغذي يا ساير مدارك گرافيكي به داده هاي رقومي سازگار با كامپيوتر را رقومي سازي ( DIGITIZING ) مي نامند.
◄ چرا DIGITIZE مي كنيم:
تبديل اطلاعات نقشه هاي موجود به شكل رقومي و سازگار منطقي تر و كم هزينه تر در صرف زمان و هزينه براي تكرار برداشت داده ها مي باشد به عبارتي ديگر با رقومي سازي نقشه هاي موجود از انجام دوباره كاري ها و صرف هزينه هاي گزاف جلوگيري خواهد شد حتي اگر اطلاعات نقشه ها بهنگام نباشند تكنيك رقومي سازي بمراتب اقتصادي تر است زيرا بهنگام سازي نقشه هاي رقومي كه در محيط كامپيوتري ذخيره شده اند نسبت به بهنگام سازي نقشه هاي سنتي كاغذي كار آمدتر بوده و زمان بهنگام سازي و همچنين هزينه ها را كاهش خواهد داد.
بسياري از نقشه هاي خطي موجود در سيستم انگليسي تهيه شده اند براي استفاده از اين نقشه ها در سيستم متريك لازم است سيستم اندازه گيري انگليسي به سيستم متريك تبديل شود. در مرحله رقومي سازي اين تبديل را مي توان به سادگي انجام داد.
◄ انواع رقومي سازي:
با توجه به اينكه داده اوليه يك نقشه خطي كاغذي و يا يك تصوير هوايي باشد ، انواع رقومي سازي را مي توان به دو دسته تقسيم كرد.
رقومي سازي نقشه هاي خطي موجود مي باشد.
رقومي سازي تصاوير هوايي يا روش فتوگرامتري است.
◄ خصوصيات كارتوگرافي عارضه:
هر عارضه در روي نقشه داراي دو خصوصيت است.
● موقعيت عارضه( كجاست ) كه مشخص كننده اين است كه عارضه در كجا واقع شده است.
● معنا و مفهوم عارضه است ( چيست ) كه با يك نماد نمايش داده مي شود. و مشخص كننده اين است كه اين عارضه چيست ؟
ادامه مطلب
PDF روش رادیواکتویته PDF روش مغناطیسی PDF روش لرزه ای انکساری PDF روش الکتریکی برای دانلود به ادامه مطلب بروید.....
ادامه مطلب
براي دانلود كتاب های زیر به ادامه مطلب برويد....
*كتاب نقشه برداري نظري
*كتاب اکتشاف معدن
*كتاب تكنولوژي استخراج
*كتاب فرآوري مواد معدني
*كتاب اطلس رسوبی- کربناته
ادامه مطلب
طلا و مراحل اكتشاف
طلا فلز با ارزش و استراتژي بوده و كشورهاي داراي معادن طلا كه طي سالهاي متمادي توليد كننده طلا بودند عليرغم پائينتر شدن عيار طلا و افزايش عمق معادن همواره سعي كردهاند تا با استفاده از تكنولوژي پيشرفته استخراج سنگ معدن و استحصال طلاي موجود در معادن را ادامه دهند. طلا بعنوان يكي از فلزات گرانقيمت و ارزشمند، علاوه بر مصارف زينتي آن، پشتوانه پولي در سيستم بانكي هر كشور مي تواند در مهار تورم بسيار موثر واقع گردد.
طلا فلز با ارزش و استراتژي بوده و كشورهاي داراي معادن طلا كه طي سالهاي متمادي توليد كننده طلا بودند عليرغم پائينتر شدن عيار طلا و افزايش عمق معادن همواره سعي كردهاند تا با استفاده از تكنولوژي پيشرفته استخراج سنگ معدن و استحصال طلاي موجود در معادن را ادامه دهند، بطوري كه سنگ معدن در گذشته در آفريقا با عيار بيش از 20 گرم در تن استخراج و استحصال ميشدهاند در حالي كه امروزه از معادن روباز استراليا و آمريكا سنگ معدن با عيار حدود 5/0 گرم در تن نيز استخراج ميگردند.
بطور كلي استخراج انواع سنگ معدن طلا به دور روش عمومي روباز و زيرزميني انجام ميپذيرد. استخراج سنگ معدن از معادن روباز به مراتب سهلتر و با سرمايهگذاري و هزينههاي عملياتي كمتري قابل انجام ميباشد. در حال حاضر حدود 65 درصد استخراج سنگهاي طلادار در آمريكا از معادن روباز و 35 درصد از معادن زيرزميني صورت ميگيرد.
مهمترين عواملي كه انتخاب بين روشهاي استخراج روباز و زيرزميني را تعيين مينمايد، هزينههاي استخراج و بازيافت سنگ معدن ميباشند. در معادن روباز از آنجائي كه هزينه باطلهبرداري و جدا نمودن باطله موجود در ذخيره جزء هزينههاي استخراج محسوب ميشود، لذا نسبت باطلهبرداري به سنگ معدن استخراجي بعنوان عامل مقايسه هزينههاي استخراج محسوب ميشود. لذا نسبت باطلهداري به سنگ معدن استخراجي بعنوان عامل مقايسه هزينههاي استخراج معادن روباز و زير زميني مورد استفاده قرار ميگيرد
ادامه مطلب
بطور کلی در ابتدای صنعت نفت ، علایم ظاهری نفت یعنی نفت و گازهایی که در سطح زمین وجود داشته ، در اکتشاف نفت موثر بوده است. بعدها مشخص شد که مطالعه لایههای مختلف نفت در اکتشاف نفت ، موثر بوده است. اگر لایه نفوذ ناپذیر باشد، احتمال اینکه نفت درآن وجود داشته باشد، وجود دارد. علاوه براین ، مطالعه لایههای مختلف و مطالعه خواص فیزیکی و شیمیایی تحت عنوان ژئوفیزیک و ژئوشیمی در اکتشاف نفت موثر بوده است.
اکتشاف به کمک زمین شناسی
زمین شناسی به ما میآموزد که آیا شکل و وضع لایههای زیر زمینی در محل مورد نظر برای تشکیل نفتگیر مناسب است یا خیر. در صورتیکه مناسب تشخیص داده شد، به جستجوی مخازن زیرزمینی نفت پرداخته میشود.
ادامه مطلب
Application Of Cathodoluminescence Imaging To The Study Of Sedimentary Rocks | ||
Author : Sam Boggs, David Krinsley | ||
Translator : 0 |
||
Publish Year : 2006 | ||
Page : 178 |
برای دانلود ادامه کتاب ها به ادامه مطلب بروید.....!؟؟
ادامه مطلب
:
روشهاي اكتشاف کروميت
ارائه مدلي براي اكتشاف اين ماده معدني كه بتواند در مناطق مختلف كارائي داشته باشد، امكانپذير نمي باشد و لذا نمي توان از يك روش خاص به عنوان مطلوب ترين روش اكتشاف کروميت نام برد و بر اين اساس به برخي روشهاي كلاسيك اكتشاف كه در رابطه با كرويت در ايران مورد استفاده قرار گرفته و يا امكان استفاده ازآن براي پي جوئي و اكتشاف كروميت وجود دارد، ميپردازيم.
◄ روشهاي ژئوفيزيكي:
در اينجا به برخي روشهاي عمده ژئوفيزيكي كه براي
ادامه مطلب
اشـــــــــکال و نــــحوه تشـــکیل ذخــــــایر مـعدنی
اشکال ذخایر معدنی
ذخایر ایزومتریک
گسترش این ذخایر در سه بعد یکسان و نسبتا زیاد است. این ذخایر در صورت واقع شدن در سطح زمین به روش روباز قابل بهره برداری هستند. ذخایر ایزومتریک مهم عبارتند از :
نوع استوک
حالت گنبدی تجمع مواد معدنی را در یک نقطه استوک (stock) میگویند. نظیر گنبدهای نمکی ، گچی و بعضی از ذخایر سرب ، روی و مس جانشینی در کربناتها و در برخی ذخایر مس پورفیری کانی سازی از انواع پراکنده و به شکل استوک است.
نوع استوک ورک
ادامه مطلب
ارزیابی روشهای دانش-مبنا در ارزش گذاری لایه های اطلاعاتی اکتشافی در gis
چكيده
ارزشگذاري يا وزندهي به فاكتورها و معيارها از مراحل مهم و حساس در بسياري از تجزيه و تحليلهاي لايه هاي اكتشافي در gis است. شناخت هر چه بيشتر روشهاي وزندهي و كارايي هر يك در تجزيه و تحليلهاي گوناگون به همراه نقاط قوت و ضعف آنهاگام مؤثري در انتخاب روشهاي بهينه وزندهي بوده و به تبع آن ميتوان نتايج پربارتر و دقيقتري را از اجراي تجزيه و تحليلهايgis انتظار داشت.مدیران اکتشاف می توانند از gis به منظور تلفيق لايه هاي اطلاعاتي و تهيه نقشه پتانسيل معدني به منظورتصميم گيري در مورد اولويتهاي اكتشافي آينده استفاده نمايند. روشهاي وزندهي به لايه هاي اطلاعاتي اكتشافي gis به دودسته روشهاي دانش- مبنا و داده- مبنا تقسيم ميشوند.
در این مقاله فنون برآورد وزن دانش - مبنادر كانون توجه قرار گرفته و چندين مورد از فنون قابل استفاده در وزن دهی به لایه های اطلاعاتی اکتشافی در gis وتحليلهاي تصميم چند معياري مورد بررسي و تحليل قرار گرفته اند. اين فنون مشتمل بر روشهاي رتبه بندي، درجه بندي، عددگذاري،ahp و دلفی می باشند.این روشها به لحاظ دقت،درجه سهولت براي استفاده، توافق نظر در ميان تصميم گيران و مباني نظري با يكديگر متفاوت ميباشند. با توجه به بررسيهاي انجام شده اگر در ايجاد وزنها دغدغه هاي اصلي در رابطه با جنبه سهولت براي استفاده، زمان و هزينه باشد يكي از روشهاي رتبه بندي و درجه بندی و اگر به امر دقت و مبانی نظری بیشتر بها داده شود از روش ahp مناسب تر است.ahpداراي قابليت استفاده از درخت تصميم گيري بوده و مباني تئوري آن نسبت به ساير روشهاي دانش- مبنا از استحكام بيشتري برخوردار است.روش دلفي در مواردي كه قوانين خاصي براي موضوع يا موضوعات موردنظر يافت نشده باشد، بسيار مفيد بوده و ميتواند از نظرات كارشناسان و به دور از تعاملات ميان فردي به بهترين شكل بهره برداري كند.
اصل مقاله
http://www.ncc.org.ir/_DouranPortal/...614_135231.pdf
ژئوفیزیک-مغناطیس سنجی
تعریف مغناطیس سنجی
يكي از متداولترين انواع برداشتهاي ژئوفيزيكي مغناطيس سنجي است. مغناطيس سنجها ميدان مغناطيسي زمين و عوارض باستان شناسي را كه گاهي اوقات در اطراف خود ميدان مغناطيسي دارند،اندازه مي گيرند.
مثلا اشياء آهني داراي ميدان مغناطيسي هستند و محدوده اي كه اين اشياء در آن دفن شده اند هم داراي ميدان مغناطيسي است. نهرها هم اين نوع ميدان مغناطيسي را نشان مي دهند. زيرا اين اشياء توسط خاك پوشيده شده اند و حداقل بخشي از خاك از ذرات مغناطيسي ساخته شده است.
مگنتومتر شبيه فلزياب و اندكي بزرگتر از آن است اما برخلاف مقاومت سنج وارد زمين نمي شود.
مغناطیس سنجی(مگنتومتری)
ادامه مطلب
انتخاب سرمته های الماسه مغزه گیر برای حفاریهای ژئوتکنیکی
شاخص سایش سورشار و مقاومت فشاری سنگ، به عنوان معیارهای انتخاب سرمته های الماسۀ مغزه گیراستفاده شده است
. در همین راستا، 53 مورد آزمایش سایش سورشار بر روی نمونه سنگهای گردآوری شده از پنج ساختگاه سد سازی و تونل سازی کشور انجام گردید. پس از بررسی ارتباط بین مقاومت فشاری تک محورۀ نمونه ها و شاخص سایش سورشار، طبق ه بندی اولیه ای برای سنگهای ایران صورت گرفت و از آن در انتخاب انواع سرمته های الماسۀ مغزه گیر،برای حفاری های ژئوتکنیکی ایران استفاده شد.
مقاله کامل:
http://up.iranblog.com/Files/017086376f4341208134.pdf
نفوذ استاندارد(spt)در مطالعات ژئوتکنیک
فایل دستور العمل:http://aminkeshavarz.ir/manuals/CODE224-SPT.pdf
اکتشافات مواد معدنی در ایران و جهان
اکتشاف مواد معدنی نقش بسیار مهمی در سرمایه گذاریهای کلان بخش معدن و صنایع معدنی دارد . توجه مسئولین وزارت صنایع و معادن و سازمان های تابعه به این امر در سال های اخیر موجب آغاز جنبشی در اکتشاف مواد معدنی کشور گردیده و بی تردید بخش اکتشاف کشور در حال تجربه و تحولی بزرگ است . که توجه و مراقبت از این جنبش بسیار با اهمیت است و مسئولیت آن بر عهده کلیه دست اندرکاران اکتشاف می باشد .
در سال 1380 با تشکیل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن کشور ( IMIDRO( و همكاري آن سازمان طي سال 81 و 82 با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور باعث شد تا اعتبارات بیشتری به امر اکتشاف مواد معدنی اختصاص یابد که باعث فعالیت گسترده تر سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و لذا بهره گیری بیشتر از شرکت های خصوصی در این زمینه گردید . چرا که قبل از آن به دلیل بالا بودن ریسک اکتشاف بخش خصوصی تمایل کافی برای پذیرش این ریسک را نداشت . البته توان بخش خصوصی در زمینه اکتشاف بسیار کم بود .
پذیرش خط اکتشاف توسط صندوق بیمه های معدنی از اقدامات بسیار مفید دولت و وزارت منابع و معادن است . همچنین ارایه تسهیلات اکتشافی از سوی سا زمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدن در ایران بخش خصوصی را نیز مایل به وارد شدن به این عرصه نمود .
ادامه مطلب