1
بررسی راههای موثر کمینه کردن طول پرتاب سنگ معدن فسفاتاسفوردی
عباس آقاجاني بزازي
2
بهینه سازی عملیات حفاری و انفجار معادن روباز بااستفاده از نرم افزار delpat
علي صالحي
حميد عابد زاده
احمد نصيري نصب
3
تاثیر سیستم های درزه ها بر نتایج چالزنی و آتشباری معدن مسسونگون آذربایجان
سيد هادي حسيني
حميد آقا بابايي
بقیه مقالات در ادامه مطلب....
ادامه مطلب
بانك اطلاعات معادن متروكه
بانك اطلاعات معادن متروكه مقدمه:
يكي از اركان توسعه پايدار هر كشور استفاده بهينه از سرمايههاي موجود و بلااستفاده ميباشد. در اين راستا بازنگري معادن متروكه كشور از جمله مواردي است كه اهميت بسزائي دارد و لازم است جهت افزايش بهرهوري و استفاده صحيح از اين معادن و سرمايههاي بلااستفاده مورد ارزيابي مجدد قرار گيرند.
به همين منظور پايگاه دادههاي علوم زمين كشور در نظر دارد با جمعآوري كليه اطلاعات موجود اين معادن و ساماندهي آنها تحت يك ساختار مناسب و قابل اجرا، زمينهساز بستري مناسب براي بازنگري و احياي اين معادن باشد تا با ارائه اطلاعات تحت ساختارهاي مناسب و مدلسازي هندسي سه بعدي اين معادن، بستري مناسب جهت جذب سرمايه گذاران خارجي و داخلي آماده گشته و گامي مثبت در جهت توسعه پايدار اقتصادي برداشته شود. بديهي است بازگشت اين سرمايهها به چرخه صنعت معدني همراه با توسعه اقتصادي و اشتغالزائي خواهد بود.
از سوي ديگر در صورت پايان پذيرفتن ذخيره نيز نبايد اين معادن به حال خود رها شوند، چرا كه خطرات فراواني براي ساكنين، محيط زيست و اكوسيستم منطقه به همراه خواهند داشت. اميد است با بررسي مجدد اين معادن و ايمن سازي آنها از ادامه خسارات ناشي از متروكه ماندن آنها جلوگيري به عمل آيد.
ادامه مطلب
توضیحی کامل در مورد برش سیم الماسه و برش سنگ
توضیح ضروری: این مقاله با نگاه ویژه به نحوه کاربرد سیم برش الماسه در معدن تراورتن صوفی آباد ماکو و با توجه به گزارش بهره برداری آن معدن نوشته مهندس اردوان پویان، تنظیم شده است.هم چنین در مواردی از مقاله مطالعه سنگهای تزیینی با نگاهی به تراورتن ها نوشته مهندس مجید پور مقدم استفاده شده است.
دستگاه سیم برش الماسه شامل سیم الماسه به طول 25 تا 45 متر (حداکثر 150 متر) به وسیله یک اینچ با قرقره راهنما، در یک جهت معین به طور دایم روی سنگ بریده میشود. برای این منظور ابتدا در سنگ دو چال عمود برهم که محدوده بلوک را تشکیل میدهد حفر شده سیم الماس را از آن عبور داده می شود. دستگاه برش در موقع کار بر روی ریل قرار دارد و با استفاده از امکانات الکترونیکی و هیدرولیکی به طور اتوماتیک بر روی ریل جابجا میشود و با انجام عمل برش خود را به عقب میکشد. نیروی کشش سیم که حدود 100 تا 150 کیلوگرم است به صورت ثابت حفظ میشود. دستگاه وینچ معمولاً در فاصله 5 الی 8 متری سینه کار قرار میگیرد. بدین ترتیب حدود 15 متر از سیم الماسه به طور آزاد کار می کند. مکانیزم دستگاه به گونهای است که میتوان با جابجایی و تغییر جهت محور وینچ از حالت افقی به عمودی سنگ را به طور افقی و یا عمودی برید. به منظور خنک کردن سیم الماسه باید پیوسته آب وارد شیار سنگ شود. حداقل آب مورد نیاز 6 تا 8 لیتر در ده دقیقه است که توسط پمپ آب پیش بینی شده در معدن و از مخازن آب تأمین خواهد شد. سیم الماسه حامل سیگمنتهای الماسی به صورت
ادامه مطلب
تراکتورها و بولدوزرها
تراکتورازمهمترین ماشین الات راهسازی وساختمان سازی است که دارای کاربردهای متعددیاست هدف اولیه تراکتوربه جلوراندن ویا کشیدن اقسام بارها میباشد برروی تراکتورانواعلوازم مکانیکی را میتوان نصب کرد لوازمی ازقبیل : بیل های مکانیکی ریپرها تیغه هایبولدوزر دکل های لوله گذار جانبی کج بیل ها نهرکن ها وغیره به علاوه ازتراکتوراستفاده های دیگری هم میکنند نظیرکشیدن اسکریپر واگن وغیره .
تراکتورهاازموتورهای دیزل که معمولا توربوشارژهستند نیرومیگیرند ودرانواع استاندارد ودندهاتوماتیک موجودهستند
همچنین کنترل آنها به صورت کنترل هیدورلیک ودنده اتوماتیک استتراکتورها بردونوع کلی چرخ زنجیری وچرخ لاستیکی می باشد
ادامه مطلب
مقدمه ای برای تعریف معدن
معدن:معدن محدوده اي است که از آن يک يا چند ماده معدني استخراج شده يا مي گردد. در اين بانک اطلاعات مربوط به 3132 معدن کشور ارائه شده است، که هر معدن داراي اطلاعات عمومي نظير مشخصات معدن، موقعيت جغرافيايي، راه‌هاي دسترسي، اطلاعات مربوط به ژنز، ابعاد، ذخيره، وضعيت فعلي معدن، روش استخراجي، نام بهره بردار و غيره با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني مي باشد. اطلاعات فوق از اواخر سال 1379 شمسي با همکاري سازمان صنايع و معادن هر استان گردآوري و مرتبا بروزرساني مي شود.
کانسار:کانسار به يك محدوده که درآن براي استخراج يک يا چند ماده معدني مطالعات تکميلي صورت مي گيرد گفته مي شود. در اين بانک کليه اطلاعات 1752 کانسار کشور شامل اطلاعات عمومي نظير مشخصات كانسار، موقعيت جغرافيايي، ژنز كانسار، ابعاد ماده معدني، ذخيره كانسار، اكتشافات صورت گرفته ، فواصل آن تا مكانهاي مشخص نظير شهر ، روستا و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني ارائه مي گردد. اطلاعات فوق با همکاري سازمان صنايع و معادن هر استان و استفاده از منابع مختلف از اواخر سال 1379 شمسي گردآوري ، و مرتبا بروزرساني مي شود.
ادامه مطلب
مقدمه :
زغال سنگ تركيب پيچيده‌اي از مواد شيميايي آلي محتوي كربن هيدروژن به همراه نيتروژن گوگرد به ميزان كم و برخي از عناصر ديگر به ميزان بسيار كم است.
در حقيقت زغال سنگ ماده‌اي سياه يا سياه ـ قهوه‌اي و سوخت فسيلي غير متجانسي‌است كه از تغيير شكل بقاياي گياهي تحت شرايط مختلف رطوبت دما فشار و زمان دربين لايه‌هاي رسوبي و سنگها طي دورانهاي گذشته زمين‌شناسي بوجود آمده است.بنابراين بسته به شرايط محيط نوع گياه و ميزان تغيير شكل حاصله محصولات توليد شده‌طيف وسيعي دارند و ممكن است شامل موادي مانند اسيد هيوميك پيت ـ ليگنتيك ـساب بيتومينه ـ بيتومينه ـ نيمه انتراسيت ـ انتراسيت و فوق انتراسيت نيز باشد.
در مرحله بيوشيميايي گياهان و مواد آلي در محيط هاي رسوبي براي مدت زمان‌بسيار طولاني انباشته ميشوند و با گذشت زمان دستخوش تغييراتي قرار مي‌گيرند.
افزايش دما زمان تشكيل زغال را كوتاه تر مي‌سازد و با افزايش عمق ميزان كربن‌افزايش ولي مواد فرار و رطوبت كاهش مي‌يابد. زغال سنگ‌هايي كه در طول دوره‌هاي‌مختلف زمين‌شناسي تشكيل شده مي‌بايستي از شرايط محيطي مناسبي برخوردار بوده باشند.
زغالسنگ يك ماده الي و محصول محيطهاي رسوبي است كه در مناطق نزديك به سطح دريا بخصوص نقاطي كه از سطح دريا چندان ارتفاعي ندارد تشكيل ميشود. ازآنجا كه زغال سنگ منشاء رسوبي دارد غالبأ در ميان سنگهاي رسوبي به طور متناوب ديده ميشود.
ادامه مطلب
نگهداری در معادن-نگهدارنده های قدرتی
نگهدارنده های قدرتی:
Powered supports
پیدایش نگهدارنده های قدرتی
نگهدارنده های قدرتی به دنبال توسعه و پیشرفت سیستم های نگهداری فولادی (پایه های اصطکاکی و هیدرولیکی) در کارگاه های جبهه کار طولانی به وجود آمد. اثرات ناشی از خطاهای نیروی انسانی در اعمال نیروی اصطکاکی و فرسودگی سطوح اصطکاکی ضرورت طراحی پایه های منطبق با اصول هیدرولیکی را به دنبال داشت. با به کار گیری پایه های هیدرولیکی همگرایی در کارگاه کاهش یافت ٬ اما مشکل فرو رفتن پایه ها در کف همچنان وجود داشت و حرکت پایه ها همزمان با پیشروی جبهه کار با ماشین زغال کن هماهنگ نبود. با پیشرفت ماشین های زغال کنی سرعت آن ها به حدی رسیده بود که در یک شیفت سه تا چهار برش را استخراج می کردند و جابجایی نگهدارنده ها با این پیشروی سریع هماهنگ نبود. جهت حل مشکلات یاد شده سیستم جدید هیدرولیکی دیگری توسعه یافت. در این سیستم ٬ پایه ها و کلاهک ها به صورت یک واحد درآمد و برای جلو رفتن همزمان با ماشین زغال کنی در جبهه کار به ناو زنجیری متصل شد. این چنین سیستم هایی را به دلیل پیشروی آنها از طریق کشیدن خود به سمت ناو زنجیری ٬ نگهدارنده های قدم زن نامیده اند.
ادامه مطلب
1- کليات پروژه های استخراج از معادن روباز
بطور كلي مواد معدني بر اساس ماهيت ، حجم ذخيره قابل استخراج و كاربرد آنها در صنعت به روش هاي مختلفي استخراج مي گردند. با توجه به عيار و كيفيت مواد معدني ، شرايط زمين شناسي و توپوگرافي محدوده معدن، مي توان آنها را به بخشهاي مختلفي از جمله معادن سنگ هاي ساختماني، معادن فلزي، معادن غير فلزي وخاك هاي صنعتي و ... تفکيک نمود.
1-1-حدود عمليات
اين عمليات شامل تأمين نيروي انساني، مصالح، تجهيزات و ماشين‌آلات براي استخراج ماده معدني، بارگيري و حمل مواد استخراج شده، برداشت هاي زمين شناسي جهت تعيين كيفيت و عيار مواد قابل استخراج ، رعايت مقررات ويژه و اتخاذ تدابير و اقدامات ايمني در حين اجراي كار، تأمين سيستمهاي هواي فشرده، انرژي الكتريكي ، روشنايي و نصب تلفنهاي كارگاهي، طراحي و اجراي سازه‌هاي تخليه آب و زهكشي آبهاي نفوذي و زيرزميني داخل معدن ، پايدارسازي و حفاظت و تقويت شيب ها و رمپ هاي معدن از طريق تهيه و نصب، سنگ‌مهاريها) (Anchor Bolt پيچ‌سنگها Rock Bolt)) و اجراي بتن‌پاشي، بهسازي توده سنگ پيرامون جاده هاي اصلي و ترانسپورت معدن از طريق حفر چالهاي تزريق، و چالهاي زهكشي و كاهش فشارو ساير عمليات تكميلي بر اساس نقشه‌هاي اجرايي و دستورات دستگاه نظارت ميباشد.
ادامه مطلب
1- تاثير شرايط زمين شناختي بر طراحي و احداث تونل ها
هدف مطالعه و بررسي ساختگاه، نشان دادن طبيعت زميني است كه قرار است تونلسازي در آن انجام شود. اين مطالعه و بررسيها مبنايي براي طراحي تونل و انتخاب روشها حفر و نگهداري به دست مي دهند كه اين دو راه حلهاي لازم براي مشكلات خاصي كه ممكن است در رابطه با مسائل و جايابيهاي زمين شناختي پيش بيايند را پيش بيني مي كنند. به هر حال، شكل ها و جنبه هاي خاص زمين شناسي متعددي وجود دارند كه در عمليات تونلسازي با آن مواجه مي شوند. اين جنبه هاي زمين شناسي مي تواند باعث بروز مشكلاتي بويژه از جهت تاخير انداختن در پيشرفت عمليات و يا افزايش خطرات عمليات شوند. آگاهي از تاثير شرايط زمين شناسي بر عمليات تونلسازي، نتيجه و گسترش طبيعي مطالعه و بررسي محل مي باشد.
تغيير در شرايط زمين شناسي كه از كاهش مقاومت و كيفيت سنگهاي فراگيري كه بايد حفر شوند، ناشي مي شود، اغلب علاوه بر تاثير بر جنبه هاي ايمني و عملياتي، موجب افزايش هزينه هاي تونلسازي مي گردد. در نتيجه ارزيابي دقيق و عميق شرايط زمين شناختي نقش مهمي در طراحي و برنامه ريزي، احداث و كارهاي احتمالي و عمليات تونل بازي مي كنند.
ادامه مطلب
1- مقدمه
برای مقابله با نیروهای وارده به دیوارة چاه و جلوگیری از ریزش آن سیتم نگهداری به کار گرفته می شود . در این فصل ، ابتدا سیستم های پیشروی – نگهداری و سپس روشهای نگهداری و انواع آن بیان شده است.
2- سیستم های پیشروی – نگهداری
با توجه به زمان و مکان نصب نگهداری نسبت به زمان و مکان پیشروی سیستم هایی نام گذاری شده اند که عبارتند از : سیستم سری ، سیستم موازی و سیستم همزمان که در قسمت های زیر به شرح این موارد پرداخته شده است.
2-1- سیستم سری
در این روش ابتدا به اندازه 30 تا 50 متر ، پیشروی سطح انجام می گیرد. سپس (بعد از پیشروی) از روی سکوی معلق در چاه ، نگهداری نهایی ( از بالا به سمت پایین و یا بر عکس ) انجام می شود . این روش سرعت پایینی دارد و استهلاک سرمایه زیاد می باشد. از این روش برای چاههای کم قطر و در عمق های کم تا متوسط ، استفاده می شود .
ادامه مطلب
علل ريزش درمعدن
جنس چينه هاوسنگها؛ يكي ازعوامل مهمي كه درچگونگي وسرعت نشست وريزش كمربالاي كارگاه
ادامه مطلب
آشنایی
پس از آنکه تونل یا فضای زیرزمینی حفر شد اگر نتواند پابرجا بماند باید با حایلهایی مستحکم شود. حایلهایی که برای نگهداری فضای زیرزمینی بکار می‌روند به دو دسته موقت و دائمی تقسیم می‌شوند. سنگهای سالم ، از جمله سنگهای آذرین متبلور و برخی از سنگهای رسوبی سخت ، در طی اجرا و در زمان بهره برداری تونل حالت خودنگهدار دارند. درصورتی که بسیاری دیگر از سنگها و تقریبا همه خاکها باید در طول حفاری با حایلهایی نگهداری شوند و پس از آن نیز محتاج پوششهای محافظ دائمی اند.
ادامه مطلب
معدنکاری در کره ی ماه ، مریخ وسیاره ها – دومین میزگرد ذخایر معدنی فضا
نوشته شده توسط جفریتیلور (از موسسه ژئوفیزیک وسیاره شناسی هاوایی)
ترجمه : حسن دعاگویی
یک گروه بین المللی متشکل از دانشمندان ، معدنکاران ، مهندسین هوافضا ، نظریه پردازان ومتخصصان دیگر در گلرن کلرادو با هم دیدار و در مورد به کارگیری ذخایر معدنی وفضا به بحث وگفتگو پرداختند . دومین میز گرد ذخایر معدنی فضا ، در مدرسه معادن کلرادو برگزار شد و از طرف مدرسه معادن ،ناتسا وموسسه تحقیق در مورد سیارات حمایت شد .برگزار کنندگان در مورد ذخایر معدنی ماه ، مریخ وسیاره ها وجنبه های حقوقی واقتصادی استفاده از ذخایر معدنی ر سیاره ها بحث وتبادل نظر کردند .
ادامه مطلب
به زودي براي هر يک از تجيزات مورد استفاده در معادن زيرزميني يک مقاله کامل در سايت قرار مي دهيم.
نماي جانبي از يک معدن زيرزميني
◄ جامبو دريل:
A Jumbo drill is a multi-drill machine, which can drill more than 1 drill hole at a time. Normally used for drift development because it can be repositioned easily for blasting and mucking.
◄ لودر زيرزميني:
Wheel loaders have developed into large capacity machines with great maneuverability. With their high speed and versatility they can move rapidly from one job to another. Not only can they load, but they can carry the load for some distance before loading.
چکش حفاری (Jack hammer)
ابتدایی ترین نوع سیستم حفاری ضربه ای می باشند ، (Jack hammer) . که عمدتاً برای حفر چالهای با قطر کم (یک تا دو اینچ) به کار برده می شود . انرژی این ماشین توسط هوای فشرده تامین و معمولاً از آنها جهت حفر چالهای با عمق کم استفاده می شود . چون کلاً جهت چالهایی که با این سیستم حفاری می شوند به سمت پایین است لذا به آنها سینکر (Sinker) نیز می گویند .
طبقه بندی چکشهای حفاری بر حسب وزن آنها است که بین 30 تا 90 پوند متغیراند . اگر چه در موارد نادر چکشهای حفاری برای حفر چالهایی تا عمق 20 فوت به کار گرفته شده اند اما بیشتر از آن برای حفر چالهای تا عمق 10 فوت استفاده می شود .
چکش های حفاری یا پیکورها بیشتر در معادن زیر زمینی و کارهای ساختمانی و حفر چال برای انفجارهای ثانویه مورد استفاده قرار می گیرند
مته های مورد استفاده در سیستم حفاری ضربه ای:
به طور کلی از سه نوع مته در سیستم حفاری ضربه ای استفاده می شود که عبارتند از :
.1. مته اسکنه ای . (Chisel bit)
.2. مته های تقاطعی (Cross bit)
.3. مته دگمه ای (Button bit)
مته های اسکنه ای غالبا در حفاری های معادن زیر زمینی به کار برده می شوند و چالزن هایی از نوع سینکر و یا چکش حفاری دارای این نوع مته هستند ولی برای چالهای با قطر و عمق زیاد مناسب نیستند و معمولاً برای چالهای با قطر کمتر از 3 اینچ استفاده می شود .
باید دانست که تا چند سال گذشته معمولاً مته های چکش های حفاری و یا دریفتر به شکل اسکنه مشابه نوک قلم خط نویسی در انتهای لوله های حفاری به طور یکپارچه ساخته می شد که در واقع غیر قابل جدا شدن و تعویض بودهند . اما در سالهای اخیر به جای این نوع ساختار ، مته ها غالبا به میله حفاری متصل می شوند . حسن این نوع مته ها آن است که به آسانی قابل تعویض اند و در ضمن در اندازه و اشکال مختلف با درجه سختی متفاوت طراحی گردیده اند . جنس این مته ها غالباً فولادی است اما به دلیل خاصیت خراش اندازی بعضی از کانیها و سنگها ، مته های فولادی گاهی به ازای هر اینچ حفاری باید تعویض گردند و چون از نظر اقتصادی و اتلاف وقت جهت عوض کردن این مته ها مشکلاتی در امر حفاری به وجود می اید ، لذا به تدریج برای ساختن این مته به جای فولاد از کربورتنگستن(WC) که مقاومت بیشتری دارد استفاده می شود . بدین جهت برای چالهای بیش از 3 اینچ مته های از این نوع به شکل دیگری توسعه داده شده که عمدتاً شباهت به حرف لاتین «X» دارد و در بعضی موارد نیز به علامت بعلاوه «+» طراحی گردیده اند .
معمولاً از مته های ضربدری جهت سنگهای متراکم و سخت ساخته می شود که در چال شیار های مارپیچی ایجاد می کند .
وزن این مته ها بین حدود 600 گرم تا حدود 8 کیلوگرم متغییر است .
واگن دریل ( Wagon drill):
واگن دریل نوع دیگر از سیستم حفاری ضربه ای است که چالزن از طریق تسمه ها به دکل نصب گردیده و به صورت خشاب وار بر روی دکل بالا و پایین می شود و مجموعه چالزن و دکل بر روی ارابه دو یا سه چرخ لاستیکی سوار گردیده اند که به همین دلیل به آن واگن دریل می گویند .
واگن دریل با زوایای مختلف می تواند چال حفر کند که در مجموع چال با واگن دریل
در مقایسه با انواع چکش های حفاری در شرایط یکسان از نظر سنگ با سهولت و کیفیت بهتری انجام می گیرد . از واگن دریل برای حفر چالهایی با عمق 150 فوت و قطر تا 5/4 اینچ برای سنگهای نیمه سخت و سخت استفاده می شود . اما به طور رایج عمق چالهایی که با واگن دریل حفاری می شوند تا 30 فوت است.
انواع مته ها و معرفی دریفتر
الف) مته های مورد نیاز در سیستم حفاری چرخشی (Rotary)
.1. مته های تیغه ای :
این نوع مته ها از دو یا سه یا چهار تیغه تشکیل شده اند . که با فاصله 180 درجه ، 120 درجه و 90 درجه در کنار یکدیگر قرار گرفته اند . نوع دو تیغه ای آن را دم ماهی نیز می نامند . جنس تغه ها معمولاً از کربور تنگستن است و هرچه طول آنها کمتر باشد بازدهی مته بیشتر خواهد بود و به روی مته ها منافذی تعبیه شده که گل حفاری پس از عبور از این منافذ قطعات خرد شده ته چال یا چاه را به سطح منتقل و باعث تمیز شدن ته چاه می شود .
عمر مته های تیغه ای به دلیل کاربرد در سنگهای نرم معمولا بیش از 1000 فوت خواهد بود و مقدار بار روی مته برای سنگهای سخت بین 1000 تا 2000 پوند به ازای هر اینچ مته است .
.2. مته های چرخشی مخروطی :
مته های چرخشی مخروطی یا غلتکی بر حسب نوع ساختمان آنها به چند زیر گروه تقسیم می شوند این تقسیم بندی اولین بار در سال 1909 توسط هوارد هیوز ارائه شده است .
در بعضی مته های مخروطی شکل نحوه قرار گیری مخروط نسبت به یکدیگر شبیه علامت بعلاوه ، ضربدر یا صلیبی است که به آنها مته های مخروطی شکل تقاطعی می نامند . این نوع مته ها در سنگهای سخت ، بازدهی خوبی دارند .
تعداد مخروط مته می تواند یک ، دو ، سه ، چهار ، پنج یا حتی شش عدد برسد اما رایج ترین آنها مته های مخروطی است .
باید توجه داشت که به دلیل نیاز به حفر چال یا چاه در سنگهای بسیار سخت در سال های اخیر تغییراتی در این نوع مته ها به وجود آمده است . در این مته ها ارتفاع دندانه ها بسیار کم و جنس آنها از کربورتنگستن و سر دندانه ها کاملاً گرد و صاف است و چون شبیه دگمه اند بدان مته های دگمه ای می گویند .
.3. مته های تک غلتکی (یک مخروطی)
این نوع مته در سیستم حفاری چرخشی برای سنگهای شکاف دار ، سنگهایی با خاصیت خراش اندازی ، سنگهایی با سختی متوسط و برای طبقات شیبدار کاربرد دارد چون در این وضعیت امکان انحراف چال یا چاه با این نوع مته به کمینه خواهد رسید . شکل مته تقریبا کروی و به روی آن دندانه های نیمه کروی یا V شکل که از آلیاژ سخت تشکیل شده تعبیه شده و برای عبور گل حفاری به ته چاه جهت انتقال قطعات بریده شده ، معمولاً یک سوراخ روی مته ایجاد می شود .
دریفتر (Drifter)
دریفترها نوع دیگری از سیستم حفاری ضربه ای که مشابه چکش های حفاری اند اما از آنها سنگین تر اند به نحوی که حمل آنها به کمک حفار امکان پذیر نیست . این نوع چکش ها قادرند در جهات مختلف (افقی ، به سمت پایین ، به سمت بالا) چال حفر کنند . این ماشین برای چالهایی با قطر بین 5/2 تا 6 اینچ و عمق 100 فوت طراحی شده اند . سرعت چالزنی این نوع ماشین برای سنگهای بسیار سخت مثل گرانیت بین 30 تا 60 فوت در ساعت و برای سنگهای رسوبی (سخت) بین 70 تا 150 فوت در ساعت متغیر است . وزن دریفترها بین 75 تا 260 پوند متغیر اند .
این ماشین حفاری عمدتاً در معادن زیر زمینی و حفر تونل مورد استفاده زیاد دارد . هنگامی که از دریفتر برای حفر چالهای افقی یا بالاسر استفاده می شود برای ایجاد تراست یا فشار کافی از سیلندر هیدرولیکی یا پنوماتیکی (هوا یا به طور کلی گاز) استفاده می شود . اما در حفر چالهای با جهت به سمت پایین سنگینی خود ماشین ، تراست مناسب را ایجاد خواهد کرد . انواع جدید این ماشین قادرند تا در هر دقیقه 2000 ضربه به لوله حفاری وارد کنند .
دریفترها همچنین بر حسب قطر چالی که حفاری می کنند به 4 گروه تقسیم می شوند :
.1. دریفترهای سبک که قادرند چالها با قطر تا 3 اینچ حفر کنند .
.2. دریفترهای نیمه سنگین که قادرند چالها با قطر بین 3 تا 5/4 اینچ حفر کنند .
.3. دریفترهای سنگین که قادرند چالها با قطر 4 تا 5 اینچ حفر کنند .
.4. بالاخره دریفترهای بسیار سنگین که قادرند چالها با قطر بین 5 تا 6 اینچ حفر کنند.
واگن دریل ( Wagon drill)
واگن دریل نوع دیگر از سیستم حفاری ضربه ای است که چالزن از طریق تسمه ها به دکل نصب گردیده و به صورت خشاب وار بر روی دکل بالا و پایین می شود و مجموعه چالزن و دکل بر روی ارابه دو یا سه چرخ لاستیکی سوار گردیده اند که به همین دلیل به آن واگن دریل می گویند .
واگن دریل با زوایای مختلف می تواند چال حفر کند که در مجموع چال با واگن دریل
در مقایسه با انواع چکش های حفاری در شرایط یکسان از نظر سنگ با سهولت و کیفیت بهتری انجام می گیرد . از واگن دریل برای حفر چالهایی با عمق 150 فوت و قطر تا 5/4 اینچ برای سنگهای نیمه سخت و سخت استفاده می شود . اما به طور رایج عمق چالهایی که با واگن دریل حفاری می شوند تا 30 فوت است .
چکش حفاری (Jack hammer)
ابتدایی ترین نوع سیستم حفاری ضربه ای می باشند ، (Jack hammer) . که عمدتاً برای حفر چالهای با قطر کم (یک تا دو اینچ) به کار برده می شود . انرژی این ماشین توسط هوای فشرده تامین و معمولاً از آنها جهت حفر چالهای با عمق کم استفاده می شود . چون کلاً جهت چالهایی که با این سیستم حفاری می شوند به سمت پایین است لذا به آنها سینکر (Sinker) نیز می گویند .
طبقه بندی چکشهای حفاری بر حسب وزن آنها است که بین 30 تا 90 پوند متغیراند . اگر چه در موارد نادر چکشهای حفاری برای حفر چالهایی تا عمق 20 فوت به کار گرفته شده اند اما بیشتر از آن برای حفر چالهای تا عمق 10 فوت استفاده می شود .
چکش های حفاری یا پیکورها بیشتر در معادن زیر زمینی و کارهای ساختمانی و حفر چال برای انفجارهای ثانویه مورد استفاده قرار می گیرند .
__________________
دستگاه های حفاری اکتشافی
دستگاه‌هاي حفاري بسته به اهداف مورد نظر در كار متنوع هستند و به‌طور كلي با توجه به تنوع در روش‌هاي حفر چاه‌هاي حفاري حدود 9 مدل از اين دستگاه‌ها توسط شركت‌هاي سازنده توليد ميشوند كه از آنها در حفاري‌هاي چاه آب، نفت، مطالعات ژئوتكنيكي، حفر چاه‌هاي انفجاري و مطالعات اكتشافي معادن استفاده مي‌‌كنند. اكثر اين دستگاه‌ها در حين حفاري سنگهاي مسير را خرد كرده و خرده سنگها از دهانه چاه خارج ميشوند (Percussion Drills) و در برخي از مدل‌ها نيز سنگهاي مسير چاه سالم و با خردشدگي كم از چاه خارج ميشوند (Core Drills). در چند دهه گذشته حفاري‌هاي اكتشافي با دستگاه‌هاي مغزه‌گيري (Core Drill Rigs) انجام مي‌گرفته و عدم به‌كارگيري دستگاه‌هاي نوع Percussion به دو دليل اختلاط خرده سنگهاي خروجي با سنگ ديواره چاه و عدم امكان بررسي‌هاي سنگ‌شناسي و ديگر مطالعات بر روي خرده سنگهاي خروجي بوده است. در اينجا به آخرين روش‌هاي مورد استفاده در حفاري اكتشافي اشاره ميشود
ادامه مطلب
ماشين آلات حفر تونل T.B.M
دستگاهاي T.B.M يا tunnel boring machine يکي ازمهمترين ماشین آلات حفر تونل مي باشند که قادرند تونل را به صورت تمام مقطع حفرکنند.
تکامل و گسترش این دستگاه ها سبب شده است که آهنگ پیشروی تونل ها در حدقابل توجهی افزایش یابد. امروزه در سنگ های نسبتا سخت نیز برای حفر تونل از اینماشین ها استفاده میک کنند.
بعد از سالها تلا ش و ساخت انواعی از این نوع ماشین ها کوشش های بعدی به منظور ساخت ماشین هایتمام مقطعی بود که شرایط سخت زمبن شناختی قادر به حفر تونل باشد که آهنگ پیشرفت وتکامل در این زمینه در مقایسه با پیشرفت های اولیه این ماشین ها محدود تر است. درواقع شروع این تحقیقات کوشش های رابینز در سال 1957 میلادی برای ساخت ماشین هاییبود که بتواند در سنگ های خیلی سخت نیز با راندمان معقول تونل حفر کند.
در آنزمان به تدریج این دستگاه ها سنگینتر و محکم تر شد ند و توان آنها نیز افزایش یافتاما پیشرفت آنها در زمینه حفر سنگ های محکم کند است. به عنوان مثال عملکرد نوعی ازاین دستگاه ها که مجهز به هر دو سیستم برش ناخنی و ديسکی بود برای حفر در سنگهایآهکی سیلیتی که در بین آنها لایه هایی با مقاومت140mpa وجود داشت راضی کننده نبود. سر انجام ناخن ها به طور کلی حذف شد و حفر تونل تنها با استفاده از دیسک های حفارادامه یافت.
ادامه مطلب
معادن منطقه قره داغ
معادن:
منطقه قره داغ یا ارسباران به جهت پتانسیل معدنی چشمگیر خود از دیر و باز مورد توجه معدنکاران بوده است. گرچه نمی توان با دقت کافی درباره تاریخ آغاز فعالیتهای معدنی اظهار نظر نمود، ولی شواهد کافی وجود دارد که این فعالیتها در طول قرنها و شاید دهها قرن بطور ناپیوسته ادامه داشته است. گسترش کارهای معدنی باستانی، به جز موارد معدود اسناد و شواهدی درباره تاریخ فعالیت معدنی در آنها وجود ندارد، به وفور در سطح منطقه پراکنده اند.
احتمال زیاد دارد که بعضی از این مراکز قدیمی وزیست مردم، در حقیقت مراکز اسکان پرسنل معدنکار وخانواده های آنها بوده است.
مثلاً وجود قلعه آغجا قلعه یاآغچا قلعه در نزدیکی معدن قدیمی طلاخوی نرود را می توان ذکر کرد بطوریکه آغچا در قدیم در زبان ترکی آذربایجانی به معنی پول وطلا بوده است.
خاطر نشان میشود که آذربایجان ، سواحل ارس ودشت مغان وقره داغ دارای تمدن چند هزار ساله است ؛ بعضی اسامی جغرافیای محلی ومخصوص اسامی آبادی ها، از وجود فعالیت های معدنی باستانی حکایت می نماید برای مثال میتوان گفت که اسامی آبادیهای زایلیک یا زیگلیک بالا وپائین (زاگ+لیک یا زاغ یا زاج که عبارتست از سولفات آلومینیوم وپتاسیم ودر اصطلاح فرهنگی Alum گفته میشود، در طول قرن از این محل استحصال میشده است.
ادامه مطلب
معدن سرب و روی کوشک
معدن سرب و روی کوشک در فاصله 165 کیلومتری شرق یزد و در 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان بافق در عر ض جغرافیایی 31درجه و 40 دقیقه و طول جغرافیایی 55 درجه و45 دقیقه در حاشیه کویر لوت واقع شده است . ارتفاع بلند ترین کوه همجوار معدن از سطح دریا 2302 متر و ارتفاع نواحی ساختمانی و تاسیساتی حدود 2000 متر است . معدن سرب و روی کوشک از دیرباز مورد توجه معدنکاران قدیمی بوده است. آثار کارهابی قدیمی نشان دهنده استخراج کلوخه های پر عیار سرب از رخنمون های شرق معدن که به کوشک قدیمی موسوم است می باشد . طی این مدت استخراج بسیار ساده و با ابزار ساده و بدون استفاده از هر گونه چالزنی و آتشباری بوده است .و بعد از آن دوره مکانیزاسیون شروع شد و استفاده از روش های چالزنی و انفجاری انجام گرفت و میزان کل کنسانتره روی تولید شده در دوره مکانیزاسیون 553000 تن و کنسانتره سرب تولید شده حدود 99000 تن می باشد .استخراج سنگ معدنی روی با عیار 12-10درصد و سرب با عیار 3.5-2.5 درصد از معدن رو باز و زیر زمینی می باشد .
مورفولوژی معدن کوشک شامل دو بخش شمالی و جنوبی است بخش شمالی که شامل سری اصلی معدن است دارای رخساره ای کوهستانی با دره های باریک و بلند است و بخش جنوبی رخساره تپه ماهور است .
ادامه مطلب
معدن قلعه زری
معدن و کارخانه مس قلعه زری در 180 کیلومتری جنوب غربی شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی واقع شده است. ظرفیت کارخانه400 تن در روز کانسنگ مس با عیار متوسط 2-1,5 درصد مس و کانی اصلی کالکوپیریت می باشد. محصول این کارخانه، متناسب با عیار و سختی خوراک، 10000-7000 تن در سال کنسانتره مس با عیار 24-18 درصد می باشد. محصول این واحد به دلیل بالا بودن عیار طلا و نقره از اهمیت خاصی برخورداراست.
کنسانتره تولید شده در این کارخانه، قبلا به کشورهای انگلیس، آلمان، ژاپن و اوکراین صادر می شد ولی در حال حاضر خریدار عمده کنسانتره، کارخانه مس سرچشمه می باشد.
تجهیزات عمده موجود در این واحد عبارتند از: سنگ شکن های فکی، مخروطی، سرندهای ارتعاشی، آسیای میله ای و گلوله ای، سلول های مختلف فلوتاسیون، تیکنر و فیلتر.خوراک استخراج شده از معدن وارد سیلوی بتنی شده و از طریق آپرون فیدر به داخل سنگ شکن فکی هدایت می شود. محصول سنگ شکن توسط سرند ارتعاشی دو طبقه، دانه بندی می شود. مواد درشت تر از 50 میلیمتر، پس از خردایش توسط سنگ شکن فکی به همراه مواد روی سرند 25 میلیمتر وارد سنگ شکن مخروطی می گردد که محصول آن توسط سرند 25 میلیمتر کنترل می شود. مواد زیر 25 میلیمتر پس از ذخیره سازی در سیلوهای فلزی به آسیای میله ای هدایت می شود. محصول خروجی آسیای میله ای توسط کلاسیفایر مارپیچی طبقه بندی می گردد. ته ریز کلاسیفایر توسط آسیای گلوله ای نرم شده و به همراه سرریز کلاسیفایر وارد هیدروسیکلون شده و سرریز هیدروسیکلون پس از آماده سازی وارد سلول های فلوتاسیون رافر می گردد. پس از انجام چند مرحله فلوتاسیون رافر، شستشو، شستشوی مجدد و رمق گیر، کنسانتره مس بدست آمده وارد تیکنر و سپس وارد فیلتر استوانه ای شده و در نهایت کنسانتره با عیار 24-18 درصد مس به انبار کنسانتره هدایت می شود. ته ریز سلول های رمق گیر نیز با عیار 0,3-0,2 درصد مس به عنوان باطله به سد باطله ارسال می گردد.
معدنکاری در شهرستان بیرجند سابقه ای دیرینه دارد و به کارهای بسیار قدیمی معدنی که بر روی مواد معدنی نظیر سرب ، روی و مس توسط معدنکاران قدیمی معروف به شداد انجام شده برمی گردد .
شهرستان بیرجند و شهرستان های تابعه به لحاظ دارابودن ذخایر عظیم و بکر معدنی منطقه ای مناسب جهت سرمایه گذاری در زمینه فرآوری و صنایع تبدیلی مواد معدنی به شماره می رود .
اداره صنایع و معادن بیرجند شهرستانهای بیرجند ، قاین ، سربیشه و نهبندان را تحت پوشش دارد . طی سال 82 تعداد 425 فقره موافقت اصولی اکتشاف در حوزه اداره صادر گردیده همچنین تعداد 71 فقره پروانه اکتشاف جهت مواد معدنی گرانیت ، منیزیت ، مرمریت ، مس ، منگنز ، بنتونیت ، سرب ، هماتیت ، کرومیت ، خاک صنعتی ، سیلیس و سنگ لاشه صادر شده که فعالیت اکتشافی در اکثر محدوده های اکتشاف در دست اجرا می باشد و در حدود 500 نفر به صورت مقطعی در این محدوده ها مشغول به کارند .
تعداد معادن در حال بهره برداری حوزه اداره 85 معدن بوده که بیش از 80% آن فعال و عملیات استخراجی در آن صورت می گیرد . ذخیره معادن مزبور 330 میلیون تن و اشتغال ایجاد شده 1620 نفر است .
طی سال 82 ، 20 فقره پروانه بهره برداری جهت مواد معدنی گرانیت ، منیزیت ، کرومیت ، فلدسپات ، گل سفید ، دولومیت ، بنتونیت ، آزبست ، سنگ آهک و سنگ لاشه با ذخیره 258 میلیون تن و سرمایه گذاری 4/26 میلیارد ریال و اشتغال 246 نفر صادر شده است .
تعداد معادن فعال گرانیت جنوب خراسان 33 معدن با ذخیره گواهی شده 6/43 میلیون تن و اشتغال 540 نفر بوده که طی سال 82 بیش از 138400 تن انواع گرانیت تولید داشته است که نسبت به تولیدات شال 81 ، بیش از 81% رشد داشته است . لازم به توضیح است که در مجموع 82% از معادن گرانیت استان خراسان و 20% از معادن گرانیت کشور در حوزه اداره شهرستان بیرجند استقرار دارند .
طی سال 82 بیش از 21000 تن کوپ گرانیت به ارزش 5250000 دلار از منطقه به کشورهای اروپایی و خاورمیانه صادر گردیده که نسبت به صادرات سا ل81 به میزان 10200 تن بیش از 100% افزایش داشته است .
معادن گرانیت منطقه به دلیل تنوع رنگ ، زیبایی خاص و انجصاری بودن در دنیا از اهمیت خاصی برخوردارند و بسیاری از کشورهای اروپایی و خاورمیانه خریدار سنگ این معادن هستند معادن گرانیت منطقه طی ده سال اخیر به بهره بردرای رسیده اند و طی این مدت روند پرشتابی در زمینه تولید و صادرات داسته و آینده روشنی را پیش رو دارند .
با توجه به اینکه سیاست های اداره صنایع و معادن بیرجند در راستای ایجاد اشتغال با احداث واحدهای صنایع معدنی می باشد در زمینه ایجاد واحدهای فرآوری سنگ های تزئینی فعالیت های چشمگیری در منطقه صورت گرفته که در حال حاضر از 5 واحد تولید پلاک گرانیتی یک واحد در شهرک صنعتی نهبندان ، یک واحد در ناحیه صنعتی سربیشه ، یک واحد در ناجیه صنعیت خوسف و یک واحد شمال شهرستان و در حاشیه محور بیرجند – قاین بهره برداری می شود . عملیات ساختمانی و نصب ماشین آلات در دو واحد دیگر ، یک واحد در شهرک صنعتی بیرجند و یک واحد در ناحیه صنعتی سربیشه رو به اتمام بوده و پیش بینی می گردد طی سال جاری به بهره برداری برسند ضمن اینکه 3 واحد دیگر نیز عملیات اجرایی آن در دست انجام است که پیش بینی می گردد طی سال آینده به بهره برداری برسند لذا در مجموع در آینده نزدیک شاهد فعالیت 10 واحد تولید پلاک گرانیت در منطقه خواهیم بود .
بدیهی است صادرات گرانیت منطقه و نیز فرآوری آن ، علاوه بر ایجاد اشتغال ، باعث درآمدهای ارزی برای کشور اسلامی و نیز ارزش افزوده مواد معدنی می گردد .
معدن هخامنشی یوزه پلنگی
از دیرباز انسان برای ساختن مسکن و یا بنا های مورد نیاز خود از سنگ های لاشه استفاده نموده است.
مسلما به منظور استفاده از منابع معدنی همواره نزدیک ترین معادن به محل ساخت ابنیه مورد استفاده قرار می گیرد. معدن باستانی "پوزه پلنگی" راهدار، منبع تامین کننده ته ستونهای سنگی کاخ هخامنشی بردک سیاه واقع در شهرستان دشتستان است که در فاصله 20 کیلومتری آن قرار دارد.
سید محی الدین جعفری، کاشف این معدن است.
کاخ هخامنشی بردک سیاه در فاصله 15 کیلومتری شمال غرب برازجان و در میان نخلستان های روستای درودگاه قرار دارد. درودگاه در محل اتصال دو رودخانه بزرگ "شاپور" و "دالکی" واقع است. کاخ هخامنشی "بردک سیاه" توسط آقای دکتر یغمائی، باستان شناس محترم، کشف و مورد کاوش قرار گرفته است.
سنگ های ساختمانی مورد استفاده در ستونهای کاخ هخامنشی براز جان ، بردک سیاه (درودگاه)، از دو نوع متفاوت سنگ به رنگ کرم و تیره رنگ تشکیل یافته است.
در این کاخ سنگ های با رنگ تیره در زیر قرار گرفته و سنگهای با رنگ روشن نیز در روی سنگ تیره رنگ قرار دارند. سنگ شناسی هر دو نوع سنگ های بکار رفته در کاخ مذکور از جنس سنگ های کربناته (آهک و دولومیت) است.
1- سنگ آهک کرم رنگ
این سنگ آهکی به رنگ روشن بوده و ترکیب کربنات کلسیم دارد و برنگ کرم تا نخودی دیده میشود. این سنگ متراکم بوده و تقریباً فاقد تخلخل درشت دانه است.
2- سنگ آهک- دولومیتی سیاه رنگ
این سنگ, کربناته بوده و سیاه رنگ تا خاکستری است. سیاهی رنگ این نوع سنگ به احتمال ناشی از شرایط محیط رسوب گذاری در دریای آنزمان می باشد که به محیط های عمیق تعلق دارد.
از جمله ویژگیهای شاخص این سنگ سیاه رنگ وجود رگه های پرشده کلیستی است که متبلور نیز شده است. این رگه های کلیستی سفید رنگ بوده و گاهی از دانه های درشت متبلور تشکیل شده است.
موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای معدن باستانی پوزه پلنگی
روستای راهدار در 8 کیلومتری شمالشرق شهر برازجان و در شرق جاده ارتباطی برازجان- شیراز است.
بر روی خط الرأس مشرف بر دشت راهدار واقع در کوه پوزه پلنگی و در ناحیه شرقی رشته کوه مذکور آثار بسیار زیبا از معدن قدیم سنگ آهک دیده می شود که با توجه به مقایسه ماکروسکوپی میان سنگ های این معدن و نیز آهک های به رنگ کرم تا نخودی رنگ بکار رفته در آثار باستانی بجا مانده در منطقه بردک سیاه درودگاه , به محل استخراج و بهره برداری سنگ های مذکور می توان پی برد .
این سنگ های آهکی که متعلق به سازند آسماری است به طرز زیبائی از سنگ مادری جدا و به صورت قواره ای از معدن به محل استفاده در بنای مورد نظر حمل می شده است. آنچه در این معدن باستانی چشمگیر بنظر می آید، تخته سنگهای بزرگ جدا شده از سنگ مادری است که سرتاسر قله و یالهای فوقانی کوه پوزپلنگی را پوشانده است.
به منظور بررسی ارتباط و شباهت های سنگ شناسی میان سنگ معدن باستانی پوزه پلنگی و نیز ته ستونهای سنگی آهکی به رنگ کرم کاخ هخامنشی بردک سیاه به بررسی و توصیف کانی شناسی میکروسکوپی سنگهای مذکور پرداخته شد.
به منظور مطالعه کانی شناسی نمونه های سنگی، تعدادی نمونه سنگ از قطعه سنگهای معدن باستانی پوزه پلنگی برداشته شد و تعدادی از قطعه سنگهای ته ستون کاخ بردک سیاه نیز از طریق آقای دکتر یغمائی در اختیار این مطالعه قرار گرفت.
نمونه های اخذ شده از طریق دانشگاه شهید بهشتی تهران به اسلاید های میکروسکوپی به ضخامت 30 – 50 میکرون تبدیل و سپس از طریق میکروسکوپ پلاریزان برخی ویژگیهای نوری کانی ها مورد مطالعه میکروسکوپی قرار گرفت.
در بررسی مقاطع میکروسکوپی سنگ معدن پوزه پلنگی، ویژگی هایی کاملا شبیه به سنگ آهک کرم رنگ کاخ بردک سیاه از خود نشان می داد.
مطالعه میکروسکوپی سنگ معدن راهدار نشان داد که این سنگ نیز همچون نمونه مطالعه شده از ته ستونهای سنگی کاخ بردک سیاه ، از کانی های ریزدانه میکرواسپارایتی کلسیتی تشکیل شده که میکرایتی است.این سنگ از لحاظ تقسیم بندی رسوب شناختی، "بایومیکرایت – مادستون" است.
با توجه به مطالعه ماکروسکوپی و نیز میکروسکوپی نمونه های سنگی کاخ هخامنشی و نیز نمونه سنگ معدن باستانی راهدار می توان گفت که جهت تامین ته ستونهای سنگی به رنگ روشن کاخ هخامنشی بردک سیاه، از نزدیک ترین
آرايش چال هاي انفجاري
آرايش چال هاي انفجاري و تناژ سنگ در هر چال تا بع شرايط زير مي باشد:
1-پهنا ي پله كه در تعيين تعداد رديف چال ها تا ثير خوا هد گذاشت ، هر چه پهناي پله زيادتر باشد تعداد رديف چال ها زياد تر و بالعكس خواهد بود.
2- نوع ماشين بارگيري و اندازه ان كه در تعيين ارتفاع پله و چال هاي انفجاري موثر خواهد بود .
3-نوع سنگ ، هر چه سنگ سخت تر باشد، فواصل چال ها كمتر انتخاب خواهند شد تا انفجار از كيفيت مطلوبتري برخوردار باشد.
4- نوع سيستم حمل و توانايي ماشين در پذيرش و حمل قطعه سنگ هاي منفجر شده ( ما كزيموم اندازه سنگ ها كه اسكر يپر مي تواند برداشت و حمل نمايد نبايد از 24 اينچ بيشتر باشد ).
5- پايداري شيب پله و معدن كه در اندازه دريل ، فواصل چال و ميزان مصر ف مواد منفجره در هر چال تاثير خواهد گذاشت.
6- خصوصيات فيزيكي و شيميايي مواد منفجره هزينه ان
7- ابعاد فيزيكي عمليات استخراج معدن
ارزيابي و شنا خت از پارا متر هاي فوق الذكر منجر به تعيين ارايش چال ها و تناژ سنگ در هر چال خواهد شد.
معــدن انجير تنگه
1 – اطـلاعـات كلـي معــدن 1-1- مــوقعيـت جغـرافيائــي : معدن انجيرتنگه در دامنه شمالي رشته كوههاي البرز در استان مازندران,شهرستان سوادكوه ، در مسير جاده آزادمهر به آلاشت در نزديکی روستای کلاريجان و در شمالغرب کارخانه زغالشوئی واقع شده است . شهرهای زيرآب و پل سفيد هريک به فاصله 20 کيلومتر از شهرهای نزديک معدن ميباشند . مختصات جغرافيائي معدن : عرض شمالی 3 6 36 - 5 0 36 طـول شرقي 2 0 53 - 0 53 52 ارتفـاع معـدن از 652+ متــر تا 1055+ متر متغير است . شيب توپوگرافي محدوده ، حدود40-25 درجه ميباشد . 1-2- راههــاي ارتبــاطــي : فاصله معدن تا جاده اصلي قائمشهر – تهران (محور فيروزكوه) , حدود 8 كيلومتر و فاصله آن تا شهر ساري مركز استان , حدود 73 كيلومتر و تا تهران , حدود 190 کيلومتر ميباشد . جاده فرعی از جاده آزادمهر به آلاشت به فاصله 6 کيلومتر خاکی ميباشد . معدن تا كارخانه زغالشوئي 7 كيلومتر فاصله دارد . 1-3 - آب و هــوا : آب و هواي منطقه معتـدل و ميزان بارش متوسط ساليانه حدود 700 ميلي متر با درجه حرارت متوسط 13+ درجه سانتيگراد ميباشد . بارش آن غالباً باراني ,گاهي در فصل سرما بصورت برف ظاهر ميشود . سطح ظاهري كوهها پوشيده از جنگلهاي انبوه ميباشد . شکل 1-4 - زميــن شنــاســي : ساختمان البرز نتيجه دو كوهزايي مهم است
ادامه مطلب
تصويري از نماي عمومي معدن و محل احداث كارخانه
مس سونگون
ادامه مطلب
مواد منفجره
انواع مواد منفجره از معدودی اجزاء که همگی شناخته شده هستند و ایمنی کار با آنها تایید شده است ساخته می شوند . این مواد انرژی را به صورت ذخیره در خود نگه می دارند و آماده برای اجرای مقاصد نظامی و مهندسی می باشند.
در پی سالهایی که پروژه های معدنی و عمرانی در سراسر جهان به انجام رسیده ثابت شده است که استفاده از مواد منفجره ارزان تر، سریعتر، پرکاربردتر و نیز ایمن ترین راه اجرای طرح های معدنی و عمرانی می باشد. نکته قابل توجه در استفاده از مواد منفجره ایمنی بسیار بالای مواد منفجره می باشد، که این امر موجب گشته است که مهندسان اجرا، استفاده از مواد منفجره را به ماشین آلات ترجیح می دهند.
مقدمه
بخش عمده ای از فعالیت های آبادانی هرکشور در فهرست زیر جا دارد .
-استخراج معادن
-سد سازی
-حفر تونل و ترانشه برای ساختن راه و راه آهن
-حفر کانال و تونل برای انتقال آب
-ایجاد فضاهای زیر زمینی
-بندر سازی و اسکله سازی
-لوله کشی
-راهسازی
-تسطیح کوه و تپه برای کشاورزی و عمران
-توسعه شهر ها و تخریب بناهای قدیمی
در گلیه موارد فوق قسمتی از هزینه را شکستن سنگ تشکیل می دهد. مصالاً در استخراج معادن باید اقدام به ایجاد راه ، تونل ، ویا تونل شیب دار نمود تا به کانسار رسید و سپس ماده معدنی را به قطعات قابل حمل از توده کنسار چدا کرده و به محل مصرف حمل نمود. اجرای این ملیات مستزم شکستن سنگ است. در ساختن راه و راه آهن برای جفر تونل و ترانشه نیز باید اقدام به شکستن سنگ نمود . بررسی سایر موارد ذکر شده نیز نشان میدهد که یکی از نکات مشترک آنها، شکستن سنگ است.
در ایران معادن متعددی در حال بهره برداری هستند . بخش بزرگی از مساحت ایران را سلسله کوههای البرز و زاگرس پوشانده اند . حدود 1500 کیلومتر مرز آبی در جنوب و 500 کیلومتر مرز آبی در شمال کشور وجود دارد . وجود سنگ در برنامه های عمرانی که باید در هر نقطه از ایران اجرا شود محسوس است و در اجرای این برنامه شکستن سنگ امری اجتناب نا پذیر میباشد
ادامه مطلب
آشنايي با بزرگترين معادن ذغال سنگ دنيا
معدن زغال کرینوم(معدن زغال کرینوم (Crinum ) ، استرالیا)
کرینوم یکی از معادن جدید زیرزمینی زغال است که بصورت جبهه کار بلند استخراج میشود این معدن در 62 کیلومتری شمالشرق مرکز امرلند (Emerland ) قرار دارد که بعنوان جایگزین معدن روباز گرگوری (Geregory) طراحی شده است . در سال 2002 تولید آن 2.4 میلیون تن زغال قابل فروش بوده که 1.2 میلیون تن کمتر از سال قبل آن است .
کرینوم بوسیله Gregory joint venture مورد بهره برداری قرار گرفته است . در ابتدا معدن متعلق به BHP ، QCT و Mitsubishi بود ، از اوایل سال 2001 بصورت 50 :50 بین Mitsubishi & QHP معامله شد. سرمایه گذاری اولیه در مجموع بیش از 350 میلیون دلار استرالیا بوده که بالای 30 میلیون دلار استرالیا برای جبهه کار بلند هزینه شده است . تعداد کارکنان آن حدود 200 نفر هستند .
زمین شناسی و ذخایر
ادامه مطلب
الگوریتم های آتشباری
یادآوری
یادآوری می شود که اگر نسبت ارتفاع به قطر کمتر از 6 یا مساوی 6 باشد ، شکل انتشار امواج کروی می باشد و برعکس اگر از عدد 6 بیشتر باشد انتشار امواج به شکل استوانه است . در چالهای عمیق نیز شکل واقعی توزیع و انتشار امواج به فرم گلابی می باشد .
انتقال انرژی از ماده منفجره به محیط سنگی تابع کیفیت ماده منفجره و سنگ (ضریب امپدانس) و کیفیت خرج گذاری (ضریب جفت شدگی) است .
عوامل اصلی شکست سنگ ، تنش هایکشش امواج انعکاسی از سطح آزاد و فشار گازهای حاصله است .
بردن (Burden) : به فاصله بین ردیف های افقی چال ها می گویند .
Spacing : به فاصله چال ها در هر ردیف می گویند .
ادامه مطلب
ویژگی ها,انواع و تاریخچه مواد منفجره
شکستن سنگ با استفاده از مواد منفجره از ابتدای قرن هفدهم هم زمان با شناسایی باروت شروع شد . در سال 1813 نیترو سلولز توسط T.J Plonze ساخته شد . در سال 1867 آلفرد نوبل برای سهولت حمل نیتروگلیسیرین آن را جذب دیاتومیت کرد و جسمی پلاستیکی شامل 75% نیتروگلیسیرین بدست آمد . این ماده می تواند تا سه برابر وزن خود نیتروگلیسیرین جذب کند و محصول آن Guhar Dynamite نامیده شد . دینامیت مشتق از کلمه یونانی (dynamis) به معنی نیرو می باشد در سال 1875 آلفرد نوبل نوعی دینامیت از ژلاتین انفجاری ساخت که مخلوط ژلاتینی شکل از 92% نیتروگلیسیرین و 8% نیترو سلولز بود که هنوز هم از مواد منفجره قوی صنعتی است . به دنبال آن در سال 1879 از مخلوط کردن نیترات سدیم و سایر مواد به ژلاتین انفجاری مواد منفجره ضعیفتر به دست آمد . انواع زیادی از مواد منفجره بر این اساس ساخته شده اند . مواد منفجره اکسیژن مایع در 1895 ساخته شد و نیترات آمونیوم بعنوان ماده منفجره در سال 1867 تولید گردید ، اما کاربرد مخاوط آن با سوخت مایع بعنوان ماده منفجره صنعتی از سال 1955 میلادی متداول شد . در سال 1920 از اختلاط دی نیترو گلیکول به دینامیت ها از یخ زدن آنها جلوگیری شد . در دهه های 1950 و 1960 مواد منفجره ژله ای و در دهه های 1960 و 1970 مواد منفجره امولیسیون ساخته و به بازار مصرف تحویل شد .
ماده منفجره : ترکیبی شیمیایی یا مخلوط مکانیکی است که در اثر جرقه ، ضربه ، حرارت و یا شعله در مدت کوتاهی تجزیه شده و مقدار زیادی گاز و حرارت تولید می کند .
می توان گفت هر ماده سوختنی قابل انفجار است در صورتی که شرایط مورد لزوم زیر فراهم گردد.
.1. اکسیژن به حد کافی موجود باشد .
.2. امکان ترکیب سریع اکسیژن با ماده سوختنی فرهم گردد.
ادامه مطلب
يكي از اركان توسعه پايدار هر كشور استفاده بهينه از سرمايههاي موجود و بلااستفاده ميباشد. در اين راستا بازنگري معادن متروكه كشور از جمله مواردي است كه اهميت بسزائي دارد و لازم است جهت افزايش بهرهوري و استفاده صحيح از اين معادن و سرمايههاي بلااستفاده مورد ارزيابي مجدد قرار گيرند.
به همين منظور پايگاه دادههاي علوم زمين كشور در نظر دارد با جمعآوري كليه اطلاعات موجود اين معادن و ساماندهي آنها تحت يك ساختار مناسب و قابل اجرا، زمينهساز بستري مناسب براي بازنگري و احياي اين معادن باشد تا با ارائه اطلاعات تحت ساختارهاي مناسب و مدلسازي هندسي سه بعدي اين معادن، بستري مناسب جهت جذب سرمايه گذاران خارجي و داخلي آماده گشته و گامي مثبت در جهت توسعه پايدار اقتصادي برداشته شود. بديهي است بازگشت اين سرمايهها به چرخه صنعت معدني همراه با توسعه اقتصادي و اشتغالزائي خواهد بود.
از سوي ديگر در صورت پايان پذيرفتن ذخيره نيز نبايد اين معادن به حال خود رها شوند، چرا كه خطرات فراواني براي ساكنين، محيط زيست و اكوسيستم منطقه به همراه خواهند داشت. اميد است با بررسي مجدد اين معادن و ايمن سازي آنها از ادامه خسارات ناشي از متروكه ماندن آنها جلوگيري به عمل آيد.
1-1- تعريف معدن متروكه:
در دنيا چرخه فعاليت معدني از عمليات اكتشافي(Exploration) شروع ميشود و اصولا مهمترين مرحله كار، انجام عمليات اكتشافي دقيق جهت بدست آوردن اطلاعات كافي از ذخيره‌معدني است. در آخرين مراحل اكتشاف، مرحله توسعه و امكان‌سنجي(development/Feasibility) آغاز مي شود كه در اين مرحله به كمك اطلاعات بدست آمده از عمليات اكتشافي و مطالعات امكان‌سنجي، اقتصادي يا غيراقتصادي بودن فعاليت معدني در محل مورد نظر بررسي مي گردد. پس از ارزيابي مثبت نتايج مرحله امكان‌سنجي، عمليات معدنكاري(Mine operation) شروع و بهره برداري از معدن آغاز ميشود.
پس از اتمام اين مرحله، معدن بسته شده و فعاليت بهره برداري متوقف مي گردد ولي عمليات اكتشافي مجددي(clauster/rehabilitation) صورت مي‌گيرد تا جنبه هاي ديگر اقتصادي ذخيره مورد ارزيابي قرار گيرد و در صورت امكان، معدن مجددا احياء گردد. اگر ارزيابي صورت گرفته مثبت بود و معدن به لحاظ وجود ماده معدني پتانسيل مناسب را جهت احياء دارا باشد مجددا فعال مي‌گردد، در غيراينصورت مرحله ديگري بنام مرحله بعد از تعطيلي(Post clouser) آغاز مي‌گردد تا منطقه از نظر زيست محيطي و امنيت براي ساكنين محل ايمن گردد.
خلاصه مواردي كه در بالا اشاره شد در شكل زير نمايش داده شده است.
ادامه مطلب
نانل
این سیستم روش آتشباری غیر الکتریکی است که به وسیله کمپانی نیترونوبل سوئد در سالهای اخیر ابداع و تکمیل شده است و مجموعه ای از اجزای مختلف یک سیستم است تا به کمک آن بتوان آتشکاری بیخطر و مطمئن انجام داد.
از اجزای مختلف نانل می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1. چاشنی
2. لوله نانل که از جنس پلاستیک محکم شاخته شده است
3. چاشنی آتش زنه نانل
4. رابط پلاستیکی
5. گیره
مزایای نانل :
نانل برای انواع کارهای آتشکاری مناسب است مزایای زیر را می توان برای آن بر شمرد :
1. در برابر فرکانسهای امواج رادیویی سالم می ماند
2. به ضربه ، شک و اصطکاک حساس نیست. افتادن یک وزنه 10 کیلوگرمی از ارتفاع 30 متری نانل را منفجر نمی کند.
3. آتش نمی گیرد.
4. هر جا که استفاده از چاشنی برقی مجاز نباشد کاربرد نانل اشکالی ندارد این محلها عبارت اند از : نزدیکی به خطوط انتقال نیرو ، رعد و برق ، نزدیک موتور برق و ...
5. در محیط با حرارت 50 + درجه سانتی گراد قابل کاربرد است .
6. در شرایطی که امکان بریدن فتیله باشد نانل مخصوصا نوع ( h.p ) آن به خوبی در برابر خراشیدگی مقاومت می کند.
برگرفته از کتاب آتش کاری در معادن ( جلد اول ) نوشته رحمت الله استوار
صفات پوسته ايران زمين از نظر نوع، ضخامت و ايزوستازى
» نوع پوسته(Crust) : پـوسـتـه ايــــرانپوسته اي است اقيانوسي قاره‌اي كه بصورت پراكنده ديده ميشود . سنگهاي اقيانوسي نشانگر محل برخورد ليتوسفرهاي قاره‌اي و بالارانش(upduction) پوسته اقيانوسي هستند . از ديدگاه زمين ساختي پوسته ايران پوسته‌اي است قاره‌اي كه بر روي گوشته‌اي ناپايدار قرار گرفته است . در واقع حاصل تجمع قطعات پوسته‌هاي قاره‌اي متفاوت است كه حدفاصل اين قطعات ليتوسفري قاره‌اي پوسته اقيانوسي شكل گرفته است . از نظر سني قديمي‌ترين سنگهاي يافت شده در پوسته ايران 1.4 ميليارد سال سن دارد . كه مربوط به سنگهاي دگرگوني است . سنگهاي سازند كهر ، چاپدوني ، سنگهاي دگرگوني ناحيه شورم سنگهاي ناحيه كلمرد ، قديمي‌ترين سنگهاي ايران را تشكيل مي‌دهند . در ناحيه شمال سبزوار ، شمال تربت حيدريه ، بخشهاي شمالي و شمال غربي گناباد ، جنوب بيرجند ، شمال بندرعباس ، ناحيه صحنه و كنگاور ، بخشهاي نزديك ده‌شير ، بصورت پراكنده در حاشيه ارتفاعات زاگرس ، ناحيه ميناب ، جازموريان ، بشاگرد و در جنوب شرق ايران ، همچنين قره‌داغ در شمال غرب ايران ، مناطقي هستند كه آثار پوسته اقيانوسي ديده ميشود كه اصطلاحا به آن افيوليت ملانژ گفته ميشود . وجود پوسته اقيانوسي بصورت پراكنده در بخشهاي مختلف ايران نشانگر آن است كه در يك دوره زماني خاص پوسته ايران تحت تاثير كشش بوده، به شكلي كه باعث شده قطعات ليتوسفري قاره‌اي از هم فاصله بگيرند و پوسته اقيانوسي در بين آنها شكل گيرند .تغيير رژيم تكتونيكي منجر به از بين رفتن نيروهاي كششي شده و عملكرد ورقه‌هاي ليتوسفري حاشيه فلات ايران از جمله ورقه عربستان ، شبه قاره هند ، فلات توران ، منجر به شكل گيري رژيم فشاري گرديده است كه منجر به بالارانش (upduction) و در بخشهايي فرورانش (subduction) ورقه اقيانوسي شده كه افيوليت ملانژها را بوجود مي‌آورد . بررسي نقشه عمقي موهو در ايران نشانگر ضخيم بودن پوسته در ناحيه زاگرس با ضخامت تقريبي 55 كيلومتر و نازك بودن پوسته در ناحيه سيرجان با عمق 20 كيلومتر ميباشد (ساحل مكران 28 كيلومتر ، ناحيه البرز 30-35 كيلومتر ، شرق ايران 45 كيلومتر ، كوير لوت 35 كيلومتر ، دشت خوزستان 30-35 كيلومتر ، شمال تنگه هرمز 32 كيلومتر ) . مطالعه نقشه آنومالي گراني در بخشهاي مختلف ايران نشانگر اختلاف زياد از نظر جرم در پوسته است . در كوير لوت آنومالي 50+ ميلي‌گال و در حاشيه درياي عمان كاهش آنومالي تا حد 45- ميلي‌گال وجود دارد ، كه نشانگر فرورانش يك بخش سنگين به درون زمين است . نوع پوسته بستگى کامل به سرشت فيزيکوشيميايى آن دارد. در ايران، پوسته از دو نوع قارهاى((Continental و اقيانوسى((Oceanic است که به صورت نوار و يا قطعات نامتجانس در کنار يکديگر قرار گرفتهاند. از همينرو نوروزى (1972)، ديويى و همکاران (1973)، پوسته ايران را مجموعهاى از خردقارههاى ((Micro – Plates به هم پيوسته ميدانند. از ميان دو نوع پوسته گفته شده، پوسته قارهاى سهم بيشترى دارد، به گونهاى که بخش اعظم پوسته از نوع قارهاى است و از حدود 20 ميليون سال پيش تاکنون، در يک رژيم زمينساختى فشارى، ستبرشدگى و کوتاه شدگى بر آن تحميل شده است. با اين وجود، بستر درياى عمان از نوع پوسته اقيانوسى است که با سرعت 8/4 سانتيمتر در سال به زير مکران کشيده ميشود (لوپيشون، 1968) و يا، در بستر درياى خزر، يک پوسته قديمى اقيانوسى وجود دارد که به طور شيبدار به زير بخش شمالى (البرز)کشيده شده است (گالپرين و همکاران، 1962 – بربريان و کينگ، 1981 )جدا از پوستههاى اقيانوسى در جا (Authochton) بستر عمان و خزر، مجموعههاى افيوليتى موجود در امتداد پارهاى از گسلهاى عمده ايران نيز نوعى پوسته اقيانوسى نابرجا((Allochton هستند که به دليل بسته شدن اشتقاقهاى درون قارهاى، به روى پوسته قارهاى رانده شده‌اند و رخنمون آنها، محل تقريبى مرز قارههاى کهن را ترسيم مي‌کند.
» ضخامت پوسته:از نقشه گرانيسنجى موهو، تهيه شده توسط دهقانى و ماکريس (1983)، قابل تفسير است. بر اساس اين نقشه، در زيرراندگى اصلى زاگرس (زاگرس مرتفع)، بيهنجاريهاى ثقلى به حداقل (230 ± ميلي‌گال)ميرسد و در اين ناحيه، پوسته ايران با 50 تا 55 کيلومتر ضخامت، بيشترين ستبرا را دارد. ولى، به سوى جنوب باختر، ناپيوستگى موهو (Moho) در ژرفاى 40 کيلومتر است، از اين رو به نظر
علم مکانيک سنگ
مکانیک سنگ شاخه ای از علم مهندسی است که در آن چگونگی رفتار سنگ در برابر نیروها و عوامل خارجی مورد بحث قرار می گیرد.مکانیک سنگ از دو کلمه rock به معنی سنگ و mechanics به معنی مکانیک گرفته شده است. مکانیک سنگ مبحثی از علوم مهندسی است که در آن چگونگی رفتار سنگ در برابر عوامل بیرونی و درونی و تغییرات آنها مورد بحث قرار میگیرد و چون رفتار سنگ بستگی کامل به ویژگیهای آن دارد، از اینرو بررسی آن گروه از خواص سنگها که در این مورد اهمیت دارد نیز بخشی از مبحث مکانیک سنگ را تشکیل میدهد. در ادامه مطلب به صورت خلاصه در موارد زیر بحث می کنم :
تاریخچه
بناها و آثاری چون سدهای مربوط به سده‌های 29 و 30 قبل از میلاد در مصر و عراق ، اهرام ثلاثه مصر ، کاخ تخت جمشید و مقبره‌های نقش رستم که بر سنگ (از سنگ و یا در سنگ) ساخته شده‌اند گواه بکارگیری روشهای دقیق در امر انتخاب ، استخراج و کندوکاو سنگ و لذا کاربرد مکانیک سنگ از دیر زمان‌اند. ارتباط تنگاتنگ ما با سنگ به پیش از تاریخ بر می‌گردد. در آن زمان ، پیکانها ، ابزار معمولی و ظروف ، استحکامات ، خانه‌ها و حتی تونلها از سنگ یا در سنگ ساخته می‌شد. ساختها و مجسمه‌هایی مانند معبد ابوسمبل از مصر نشان دهنده استفاده از روشهای بسیار دقیق در امر انتخاب محل ، استخراج و کندوکاو بر سنگ است.
ادامه مطلب
تکتونيک صفحه اي
پوسته زمين از تعدادي ورقه متحرك تشكيل شده است كه دائما در حال برخورد يا دور شدن از هم هستند. سخت كره از نه ورقه بزرگ و دوازده ورقه كوچكتر تشكيل شده است. قاره ها،ورقه هاي قاره اي را تشكيل مي دهند. ورقه هاي اقيانوسي قسمت عمده بستر دريا را تشكيل مي دهند. مطالعه ورقه هاي زمين ساختي كه زمين ساخت ورقه اي ناميده مي شود، به ما كمك مي كند تا اشتقاق قاره ها، گسترش بستر اقيانوس، فورانهاي آتشفشاني و تشكيل كوهها را توضيح دهيم.نيروهايي كه باعث حركت ورقه هاي زمين ساختي مي شوند در اثر حركت آهسته گوشته زيرين شكل مي گيرند. سنگهاي گوشته در اثر حرارت بالايي كه در زير آنهاست، دائما به سمت بالا حركت مي كنند و در اثر سرد شدن فرونشست مي كنند. اين چرخه ميليونها سال طول مي كشد.
اشتقاق ورقه ها در سطح زمين طي ميليونها سال صورت گرفته است و هنوز هم ظاهر بيروني زمين را تغيير مي دهد. وقتي به نقشه دنيا نگاه كنيد مي بينيد كه حاشيه شرقي آمريكاي شمالي و جنوبي با حاشيه غربي اروپا و آفريقا منطبق مي شود. طي ميليونها سال،اين قاره ها به آهستگي از هم جدا شده اند (اشتقاق قاره ها).
ورقه هاي واگرا:
جايي كه دو ورقه از هم دور مي شوند،سنگ داغ و مذاب (ماگماي مايع) به صورت گدازه خارج مي شود و ماده جديدي به ورقه ها افزوده مي شود. به اين ترتيب ورقه اقيانوسي جديدي تشكيل مي شود. جایي كه اين اتفاق رخ مي دهد،پشته ميان اقيانوسي ناميده مي شود. پشته هاي ميان اقيانوسي به ندرت بيش از 4920 فوت (1500 متر) ارتفاع دارند اما ممكن است هزاران مايل در امتداد بستر اقيانوس كشيده شوند. در زير هر يك از اقيانوسهاي بزرگ جهان،يك پشته ميان اقيانوسي وجود دارد. نمونه اي از آنها پشته مياني اطلس در اقيانوس اطلس است كه از قطب شمال تا قطب جنوب كشيده شده است. پشته هاي ميان اقيانوسي مناطقي هستند كه فعاليت آتشفشاني و زمين لرزه در آنجا زياد است.
ورقه هاي همگرا :
در بسياري جاها،ورقه هاي بزرگ سطح زمين به آهستگي به سمت هم حركت مي كنند. گاهي اوقات لبه يك ورقه در اثر نيروي برخورد تخريب مي شود و گاهي اوقات در اثر برخورد، لبه ورقه ها چين خورده و رشته كوههاي بزرگي به وجود مي آيد. هنگامي كه يك ورقه زمين ساختي به زير ورقه ديگر خم مي شود، فرورانش رخ مي دهد. در اثر برخورد ورقه چگال اقيانوسي با ورقه سبكتر قاره اي، اين اتفاق رخ مي دهد. در امتداد ساحل آمريكاي جنوبي اين پديده ديده مي شود. ورقه اقيانوسي به زير سست كره رانده مي شود. در اثرگرماي سست كره،ورقه فرورانده شده ذوب مي شود. در سطح يك درازگودال اقيانوسي ايجاد مي شود و به دنبال آن يك كمان قوسي تشكيل مي شود. در اين منطقه فعاليتهاي آتشفشاني و زمين لرزه هم رخ مي دهد.
اطلس در حال رشد :
ايسلند در بالاي پشته مياني اطلس قرار دارد و نشان مي دهد كه در امتداد پشته، ورقه هاي آمريكاي شمالي و اروپا از هم دور مي شوند. پشته اي كه در اينجا از زمان برخورد قاره ها مورد بررسي قرار مي گيرد، يكي از ورقه هايي است كه به دو لايه تقسيم مي شود: لايه زيرين از سنگهاي چگال گوشته تشكيل شده و لايه بالايي از سنگهاي سبك پوسته تشكيل شده است. وقتي لايه گوشته فرورانش مي كند،لايه بالايي تراشيده مي شود و روي ورقه ديگر تجمع مي يابد بنابراين رشته كوههايي مانند آلپ به وجود مي آيند. اين رشته كوهها، كوههاي چين خورده ناميده مي شوند.
مهمترین پلیت تکتونیک و یا حرکتهای صفحه ای در دنیا
سطح زمین دارای 7 خشکی بزرگ است که از شکسته شدن یک قاره واحد بزرگ در طول زمان و بر اثر پدیده پلیت تکتونیک به دست آمده است. هر کدام از این صفحات که به قاره موسوم است سالیانه حدود 50 مایل حرکت می کنند. بر اثر این حرکتها مرزهای قاره ها دارای مدلهای مختلفی است که به ترتیب زیر است:
صفحات واگرا و صفحات همگرا و مرزهای انتقالی گسلی
صفحات همگرا توسط حرکت صفحات و برخورد و تصادم آنها به یکدیگر به وجود می آید. وقتی که صفحات اقیانوسی با صفحات قاره ای تصادف می کند، صفحات اقیانوسی به زیر صفحات قاره ای کشیده می شود و می لغزد و باعث به وجود آمدن چاله ها و حفرات عمیق در کف اقیانوسها می شود. به این مدل از حرکت ساب داکشن یا فرو رانش گفته می شود. نمونه ای از این نوع فرورانش در بین صفحه اقیانوسی Nazca و صفحه قاره ای آمریکای جنوبی اتفاق افتاده است. بر اثر تصادم دو صفحه قاره ای کوهزایی های مهم به وجود می آید که هیمالیا از مهمترین آنها است.
صفحات واگرا بر اثر حرکت صفحه ای قاره ها به وجود می آید نمونه ای از این صفحات واگرا را می توان به برامدگی آتلانتیک اشاره نمود. وقتی صفحات از هم دور شوند سنگهای ذوب شده و داغ که که دمای آنها از خیلی بالا سرد می شود و باعث به وجود آمدن مواد جدید در صفحات اقیانوسی می شود. این فرایندهای در کف دریا پخش شده و شناخته شده است.
مرزهای صفحات گسلی انتقالی به صورت افقی حرکت می کند. به عنوان مثال از این حرکت صفحه ای می توان زون گسلشی سن آندریاس San Andreas را نام برد.
پلیت تکتونیک شاخه ای از علم زمین شناسی ساختمانی است که با فرایندهای حرکات صفحه ای در ارتباط است و در اثر این حرکات صفحه ای و برخوردها و تصادم قاره ها با یکدیگر مواد مذاب داغ به وجود می آید در مقیاس جهانی زمین شناسی به وجود آورنده پدیده هایی مثل سازندهای زمین شناسی و کوهزایی ها و توزیع زمین لرزه و آتشفشان است.
Tectonic : The study of processes that move and deform Earth's crust. Describing the forces that cause the movements and deformation of Earth’s crust on a large scale, also describes the resulting structures or features from these forces.
هر کسي که با زمين شناسي سر و کار داشته باشد، تشخيص مي‌دهد که پوسته زمين در طي تاريخ زمين شناسي يک واحد ثابت و غير متغيري نبوده است بلکه به کرات در برابر عوامل داخلي و خارجي در آن تغيير شکل ايجاد شده است. شاهد اين مدعي وجود نواحي عظيم چين خورده يعني سلسله کوههاست که در آن رسوبات و سنگهاي ديگر فشرده شده و فرم آنها تغيير کرده است.
عامل ديگر رسوبات دريايي است که اينک در قلل مرتفع کوهها ديده مي شود و در برخي موارد هزاران متر از سطح دريا بالاتر قرار گرفته است و اين خود ناپايداري قشر زمين را نشان مي‌دهد. بطور کلي مي‌توان گفت که زمين شناسي ساختماني و تکتونيک ، درباره ساختهاي مختلف سنگهاي تشکيل دهنده پوسته زمين، چگونگي تشکيل و ارتباط آنها با عوامل داخلي زمين بحث مي‌کند.
ادامه مطلب
حركات واگرايي
 |
تصویر در حال کوچک شده می باشد، برای برگت به اندازه ی اصلی کلیک کنید. سایز اصلی عکس 777*427 با حجم 93 kb |
حركات همگرايي
مکانیک سنگ
مکانیک سنگ از دو کلمه rock به معنی سنگ و mechanics به معنی مکانیک گرفته شده است. مکانیک سنگ مبحثی از علوم مهندسی است که در آن چگونگی رفتار سنگ در برابر عوامل بیرونی و درونی و تغییرات آنها مورد بحث قرار میگیرد و چون رفتار سنگ بستگی کامل به ویژگیهای آن دارد، از اینرو بررسی آن گروه از خواص سنگها که در این مورد اهمیت دارد نیز بخشی از مبحث مکانیک سنگ را تشکیل میدهد.
تاریخچه
بناها و آثاری چون سدهای مربوط به سده‌های 29 و 30 قبل از میلاد در مصر و عراق ، اهرام ثلاثه مصر ، کاخ تخت جمشید و مقبره‌های نقش رستم که بر سنگ (از سنگ و یا در سنگ) ساخته شده‌اند گواه بکارگیری روشهای دقیق در امر انتخاب ، استخراج و کندوکاو سنگ و لذا کاربرد مکانیک سنگ از دیر زمان‌اند. ارتباط تنگاتنگ ما با سنگ به پیش از تاریخ بر می‌گردد. در آن زمان ، پیکانها ، ابزار معمولی و ظروف ، استحکامات ، خانه‌ها و حتی تونلها از سنگ یا در سنگ ساخته می‌شد. ساختها و مجسمه‌هایی مانند معبد ابوسمبل از مصر نشان دهنده استفاده از روشهای بسیار دقیق در امر انتخاب محل ، استخراج و کندوکاو بر سنگ است.
ادامه مطلب
سدهاي باطله Tailings Dam
پديده جديد در علم سد سازي ، سدهاي باطله هستند تفاوت اين دسته از سدها با سدهاي معمولي خاكي و بتني در اين است، كه ذخيره آب آشاميدني ـ كشاورزي و حتي براي مقاصد تفريحي بكار نميروند. بعبارت ديگر نوعي سد معدني هستند كه فقط مي توان آنها را در مجاورت يك معدن مثلا معدن مس مشاهده كرد ، در واقع وظيفه سدهاي باطله ذخيره پساب كارخانه هاي فر آوري مواد معدني مي باشد. نمونه اي از اين سدها را مي توان در معدن مس سرچشمه و معدن مس سونگون مشاهده نمود.
انواع سد هاي باطله عبارتند از :
بالارو _ Upstream Tailings Dam
پائين رو _ Downstream Tailings Dam
برجا _ Central Tailings Dam.
بايد توجه داشت كه نوع خاكريز سد بستگي به عواملي چون مقدار و مصالح موجود ، فعاليت هاي لغزه اي و ميزان خطر سيل دارد، عوامل مربوط به انتخاب محل سد عبارتند از : فاصله تا محل كارخانه، ارتفاع سد نسبت به آسياب، مصالح معدني بدست آمده ، جاده دسترسي، هيدرولوژي، زمين شناسي و غيره. عواملي كه در انتخاب محل سد موثر هستند بترتيب عبارتند از:
ـ سطح يا ارتفاع كانيهاي كلسيتي در اطراف مخزن و سطح كربنات در آب زير زميني بطوريكه اگر اين سطوح بالا باشند باعث كاهش آلودگي آب زير زميني در اثر نفوذ آب بارندگي يا آبهاي سطحي حاوي فلزات سنگين مي شوند.
ـ زميني كه سد روي آن احداث مي شود بايد از حداقل ميزان نفوذ پذيريبرخوردار بوده تا از نفوذ آب آلوده ذخيره شده در پشت سد بداخل آب هاي زير زميني جاوگيري شود. حوضه آبگير اطراف سد را بايد براي جلوگيري از مهاجرت آب سالم به روي مواد باطله و آلوده بويژه هنگاميكه ديگر عمل آبگيري انجام نمي شود، بسيار كوچك در نظر گرفت.
جهت جلوگيري از انباشت حلالهاي حاوي مواد آلوده كننده ، مي بايست در تعيين جنس مصالح سازنده فيلتر سد دقت لازم را به عمل آورد. براي جلوگيري از نفوذ و ورود مواد اسيدي ، بايد از پمپاژ مواد باطله حاوي كاني پيريت خودداري نمود. لذا مهندس زمين شناسي بايد با اطلاع از اين مسئله حتما به هنگام تهيه لاگ زمين شناسي مهندسي وجود كاني پيريت را به هر اندازه كه باشد گزارش نمايد. حالا به بررسي مزايا و معايب مختلف سدهاي باطله مي پردازيم. معمولترين نوع سد باطله بالارو مي باشد كه حدود شصت درصد كل سدهاي باطله را به خود اختصاص مي دهد. زيرا هزينه هاي مربوط به احداث آن به مراتب كمتر از هزينه هاي انواع ديگر است ديگر اينكه تاج آن بر روي مواد باطله انباشته شده احداث مي شود. [ كه البته اگر غير از اين باشد ديگر سد باطله معنايي نخواهد داشت ـ مترجم] با وجود اين سدهاي داخله بالا رو سدهاي ضعيفي به شمار مي ايند و اكثر مشكلات به وجود آمده در آنها به وقوع پيوسته يكي از رايج ترين مشكلات پديده آبگونگي_ Liquefaction مي باشد كه در اثر بارگذاري در خاكريز بالابست پديدار مي شود به عنوان مثال زلزله يكي از عواملي است كه باعث بالا رفتن فشار محفظي ذرات خاك سازنده سد و در نتيجه افزايش آبگونگي مي گردد.
اما سدهاي باطله بر جا تاكيدي هستند از دو نوع ديگر با اين تفاوت كه داراي استحكام بيشتري بوده و نياز به مصالح ساختماني كمتري دارند. طرح اين سد با تركيبي از زونهاي زه كشي داخلي نوع پايين رو باعث مي گردد تا آب آزاد براي تحت پوشش قرار دادن منطقه اي نزديك به تاج در مقايسه با نوع بالا رو محدوديت كمتري داشته و نگراني موجود درباره افزايش سطح آب آزاد ، زير زميني كه يكي از پتانسيلهاي خطر محسوب مي شود برطرف گردد.
مقاله اي كامل در رابطه با سنگ
سنگ یا خاک
از نقطه نظر زمین شناسی، سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق میشود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است. در مقابل خاک توده‌ای از ذرات با دانه‌های منفصل یا دارای پیوند سست است که بر اثر هوازدگی سنگها و به طور برجا تشکیل شده‌است. لیکن در مهندسی و کارهای ساختمانی قابلیت حفاری مصالح زمین شناسی به عنوان شاخصی در طبقه بندی آنها به دو گروه سنگ و خاک مورد استفاده قرار میگیرد[۱].
منشا شکل گیری سنگها و خرده سنگها
دو فرایند کوه زایی و کوه سایی در زمین موجب پدید آمدن محصولات سنگی میشود.[۲]
عوامل کوه زایی
فشارهای کره مذاب درون زمین را که به پوسته جامد سطح آن وارد میشود را میتوان عامل فرایند کوه زایی و خشکی زایی نامید.
ادامه مطلب
 |
 |
 |
 |
|
 |
|
|
||
 |
 |
 |
آمار
وبلاگ: |
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
خبرنامه وبلاگ: